Alpiniści często mówią, że góry to dla nich możliwość obcowania z przyrodą i kontakt z naturą. Ciężko sobie to wyobrazić w kontekście Everestu, który wydaje się być najwyżej położonym na świecie wysypiskiem śmieci. Oczywiście nie jest to nowy problem, natomiast zjawisko to się nasila, tak jak i rośnie liczba osób odwiedzających ten region. Poza tym zaśmiecanie gór jest powszechne niestety wszędzie, absolutnie nie ograniczające się do najwyższego szczytu Ziemi czy samych Himalajów. Ale ponieważ obecnie panuje gorączka Everestu to i na nim się skupimy.
Śmieci zebrane przez wspinacza z Alpine Ascent International w dolnym odckinku lodowca - fot. Ben Jones, źr. thehimalayantimes.com
Na obszarze od lodowca aż po obóz drugi (6460 m), ale też i wyżej, śmieci porozrzucane są wszędzie. Ma to także związek z lawinami i trzęsieniem ziemi z 2015 r. Obóz drugi zawalony jest porzuconymi namiotami, sprzętem alpinistycznym, ubraniami i opakowaniami z żywnością, puszkami i kanistrami, co czyni go najbardziej zaśmieconym w historii. Wspinacze ewakuowali się w pospiechu helikopterami, obawiając się wstrząsów wtórnych i wielu z nich porzuciło swoje obozy w pełni zaopatrzone i przygotowane do sezonu. Później podjęto starania by zebrać i zabezpieczyć sprzęt z obozu pierwszego i drugiego. Udało się przechować je pod siatką przez okres zimy. Jednak obozy, które pozostały niezabezpieczone zostały zniszczone przez zimowe wiatry. Armia indyjska oczyściła ile mogła nim opuściła ten obszar w 2015 r.
Obóz II - fot. Ang Dawa Sherpa, źr. thehimalayantimes.com
Obóz II - fot. Ang Dawa Sherpa, źr. thehimalayantimes.com
Duża ilość śmieci pozostawionych po obu stronach góry, pochodzi z wypraw sprzed 2000 r., kiedy to koncepcja Leave No Trace nie była jeszcze tak zakorzeniona, jak obecnie. Wraz z ruchem i topnieniem lodowca ujawniają się odpadki a i niestety czasem ludzkie szczątki. Uważa się, że na Evereście znajduje się co najmniej 200 zamrożonych ciał. W tym roku miała z Rosji wyruszyć pierwsza w historii wyprawa, która za cel obrała pochowanie z godnością wszystkie leżące tam zwłok himalaistów. Ponieważ zmarli są zamarznięci na kość i przymarznięci do podłoża, Rosjanie mieli zabrać ze sobą specjalne tkaniny, w których pochowają himalaistów.
Sam obóz bazowy może nie jest tak bardzo zaśmiecony jak jego okolica, jednak i tu śmieci są regularnym zjawiskiem. Ponadto, okazuje się, że kiedy ekspedycje komercyjne nie mają nad sobą bata w postaci oficerów łącznikowych monitorujących górskie działania, często nie czują się zobligowane do przestrzegania zasad składowania odpadów, pozostawiając je gdzie popadnie. Lokalni przewodnicy nie pozostają bez winy.
źr. twitter.com/UNEPinEurope/status/808242785186967552
Oczywiście nie można generalizować, bo na Evereście są też świadomi wspinacze, a wręcz pojawiają się wyprawy, których nadrzędnym celem jest zbieranie porozrzucanych śmieci. Jednak problem istnieje i należy się spodziewać, że będzie musiało upłynąć dużo czasu nim zostanie rozwiązany, o ile w ogóle.
Małe kawałki plastikowych toreb i opakowań, fragmenty namiotów, baterie, stare flagi modlitewne, zużyte butle tlenowe i liny, kawałki worków i puszki aluminiowe… ekskrementy, zużyty papier toaletowy – wystarczy godzinny spacer w niewielkiej odległości od obozu bazowego by zebrać około 45 kilogramów odpadów. Stąd pomysł aby wspinacze zbierali śmieci, które następnie będą przetransportowywane przy pomocy helikopterów. Do obozu drugiego dostarczono specjalne worki płócienne, które są w stanie pomieścić ciężar 80 kilogramów. Chodzi o to, by wspinający się wyżej himalaiści mogli zbierać porozrzucane odpady i zostawiać je w obozie drugim. Śmigłowce, które w okresie od marca do maja, przylatują z linami i sprzętem wspinaczkowym, mogą następnie odlatywać z torbami śmieci. Władze liczą, że w ten sposób uda się zminimalizować koszty. Dzięki korzystaniu z helikopterów Szerpowie nie będą musieli ryzykować marszu z ciężkimi ładunkami przez niebezpieczny lodowiec Khumbu.
Podejmowane wysiłki wydają się być jednak niewystarczające, a nepalski rząd wciąż nie wdraża zasady ogłoszonej przed kilkoma laty, zgodnie z którą każdy członek ekspedycji musi zabrać z wyprawy na Everest, Lhotse i Nuptse co najmniej osiem kilogramów śmieci, poza tymi własnymi. Co więcej, by otrzymać pozwolenie na wspinaczkę, każda ekspedycja musi dokonać wpłaty depozytu w kwocie 4000 $. Pieniądze są zwracane jeśli wyprawa zniesie swoje śmieci. Niestety dochodzą głosy, że opłata ta wykorzystywana jest przez skorumpowanych urzędników, a nie zgodnie z założeniem.
Począwszy od 1997 r. wolontariusze zbierają się wzdłuż północnego stoku Everestu (po chińskiej stronie), by jak co roku, zbierać odpady pozostawione w poprzednich sezonach. Tegoroczne sprzątanie rozpoczęło się 6 maja. Grupa przeszło 100 alpinistów z 20 krajów, zaplanowała wspinaczkę do wysokości obozu drugiego. W czasie zaledwie 5 dni usunęli przeszło 4 tony odpadów, z czego około jedna trzecia to puszki aluminiowe. Śmieci ściągane są z pomocą jaków na wysokość 5200 m, tam sortowane i już ciężarówkami transportowane dalej.
Pracownicy i wolontariusze zebrali cztery tony śmieci z chińskiej (północnej) strony Mount Everestu, w ciągu pierwszych pięciu dni - Awang Zhaxi / Xinhua via AP, źr. washingtonpost.com
Zaśmiecanie Everestu nie przekłada się tylko i wyłącznie na górę, bazę i bezpośrednie otoczenie. Chociaż miejsca te są coraz bardziej toksyczne. Kolokwialnie mówiąc zasikane i za… gówniana sprawa. Śnieg się topi, a z nim wszystko spływa, ludzie z okolicznych wiosek coraz częściej chorują z powodu złego stanu wody, która jest skażona ludzkimi ekskrementami.
Anna Makowska
Źródła:
-thehimalayantimes.com/nepal/trash-is-everywhere-on-everest-say-climbers-in-camp-rotation
-gearjunkie.com/trash-cleanup-on-everest
-www.dw.com/en/nepal-asks-climbers-to-clean-quake-littered-everest-camp/a-38181519
-www.newser.com/story/240490/everest-clean-up-effort-involves-massive-trash-bags.html
-www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/4-tons-of-garbage-collected-in-chinas-everest-cleanup/2017/05/11/2fea6374-362b-11e7-ab03-aa29f656f13e_story.html?utm_term=.7263ad2bbf21
-www.bbc.co.uk/newsbeat/article/39442821/tonnes-of-rubbish-is-being-cleared-from-mount-everest
-www.geekweek.pl/aktualnosci/29946/rosjanie-pochowaja-trupy-na-mount-everest
-www.express.co.uk/news/world/795772/Everest-s-dead-bodies-Russian-mountaineers-expedition-Edmund-Hillary
