Nazywają go „królem Tatr”. I słusznie! Jak na prawdziwego króla przystało jest wielki, masywny, najwyższy i nie tak łatwo dostępny. Na wierzchołku stoi sobie krzyż – mniejszy od tego na Giewoncie. Ale Gerlach swoją wysokością „rozkłada” Giewont i inne tatrzańskie szczyty „na łopatki”.
Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Gerlach i Mały Gerlach
Gerlach czyli Gierlach. Liczy 2655 m n.p.m. i jest:
- najwyższym szczytem Tatr,
- najwyższym szczytem całych Karpat,
- najwyższą górą na Słowacji i należy do Korony Europy.
Pisano o nim, że stanowi „berło gór”.
Przez długi jednak czas, uważano że to Łomnica jest tym „naj” (do pomiarów trygonometrycznych ogłoszonych w 1839 r.).
Na szczyt nie prowadzą żadne ogólnodostępne szlaki i jest on osiągalny jedynie z wykwalifikowanym przewodnikiem wysokogórskim. Głównie „chodzi się” tu od strony Doliny Wielickiej. Szczyt jest zaś „odwiedzany” często przez taterników, którzy docierają tu np.:
- prawą depresją wschodniej ściany (droga Kupczyka),
- Żlebem Karczmarza i południowo-wschodnią granią,
- prawą częścią zachodniej ściany (droga Kukuczki),
- środkową częścią zachodniej ściany (droga Grósza).
Podobnie jest z Zadnim Gerlachem (2640 m n.p.m.). Również brak jest możliwości wejścia tu dla każdego kto zechce i po znakowanej ścieżce. Na szczyt można dotrzeć tylko w asyście uprawnionego odpowiednio przewodnika - głównie od strony Doliny Batyżowieckiej. Nie brak tu też innych, stricte wspinaczkowych dróg:
- północno-zachodnią ścianą (droga Komarnickich),
- lewą częścią północno-zachodniej ściany Niżniej Wysokiej Gierlachowskiej
Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Gierlach
Pierwsze natomiast wejście na sam Gerlach nie jest do końca jasne. Najprawdopodobniej było to w 1834 r. Podczas polowania, na wierzchołku stanęli:
- Johann Stil,
- Martin Spitzkopf-Urban,
- Gelhof,
- i dwóch nieznanych koziarzy.
Zimą (15 stycznia 1905 r.) szczyt zdobyli:
- Janusz Chmielowski,
- Karoly Jordan,
- Klemens Bachleda (przewodnik),
- Johann Franz senior (przewodnik),
- Paul Spitzkopf-Urban (przewodnik).
W 1997 r. na wierzchołku ustawiono metalowy krzyż. Został on poświęcony przez proboszcza Smokowca. W uroczystości tej uczestniczył ówczesny premier Słowacji - Mikulas Dziurinda.
Masyw Gerlacha jest potężny. Składa się na niego:
- wspomniany Zadni Gerlach,
- Przełęcz Tetmajera,
- Wyżnie Gerlachowskie Wrótka,
- Niżnie Gerlachowskie Wrótka,
- Mały Gerlach,
- Gerlachowski Kocioł.
Wiele można by mówić o historii nazwy „Gerlach” sięgającej aż XIV w. Górę przez moment nazywano Szczytem Franciszka Józefa, Polskim, Słowackim i Stalina. Można znaleźć go też jako Szczyt Legionów, Kotłowy Szczyt, Kocioł, Garłuch, Garłuchowski Szczyt.
Średnia roczna temperatura na Gerlachu to tylko - 6 stopni.
{youtube}cLRwAQ8o1FM{/youtube}
{youtube}fFRbWi6b8x4{/youtube}
{youtube}d-DnNQg4iSk{/youtube}
Bartek Michalak
Źródła:
- www.wikipedia.org
- www.portalgorski.pl
- Tatry Słowackie - PRZEWODNIK, Józef Nyka, Latchorzew 2002
- Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie, Janusz Kurczab, Marek Wołoszyński, Warszawa 1991
- Internet (ogólnie)
