Jaworowy Szczyt i cały zresztą Jaworowy Mur to przepiękna "uczta" dla oka każdego turysty, który zaszedł w te strony, a jednocześnie wyzwanie i duży wyczyn dla wspinających sie na sam wierzchołek taterników.

Jaworowy Szczyt (2417 m n.p.m.) (słow. Javorový štít, niem. Krötenseespitze, węg. Varangyos-tavi-csúcs)

Wybitny szczyt położony jest na Słowacji. Stanowi on część głównej grani Tatr i leży między Małym Jaworowym Szczytem (Malý Javorový štít) a Ostrym Szczytem (Ostrý štít).

Mały Jaworowy Szczyt i Jaworowy Szczyt, źródło: wikipedia, autor: Rafik K.

Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą Rozdziele (Javorová škára), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, Pośredni Jaworowy Szczyt (Prostredný Javorový štít). Na wschód od niego, za płytką Jaworową Szczerbiną (Javorová štrbina), położony jest główny wierzchołek. Od Małego Ostrego Szczytu w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony Jaworową Przełęczą (Javorové sedlo).
Zbocza opadają w kierunku dolin: Zadniej Jaworowej (Zadná Javorová dolina) i Staroleśnej (Veľká Studená dolina). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie.

Wyróżnia się tutaj ściany:
-północna (opada do Dolinu Zadniej Jaworowej);
-południowa (opada do Zbójnickiego Koryciska);
-poołudniowo-zachodnia (opada również do Zbójnickiego Koryciska).

Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i Jaworowych Turni tworzą one Jaworowy Mur. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa Siwa Grań o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy Czerwona Ławka (Priečne sedlo) do Schroniska Zbójnickiego. Znajdują się w niej kolejno:
-Siwy Przechód;
-Siwa Kopa;
-Siwa Ławka;
-Siwy Mnich;
-Siwa Szczerbina;
-Siwy Mniszek.

Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria- pochyły taras ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami.
W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (Sivé zuby), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (Sivé vrátka).

Mały Jaworowy, Rozdziele oraz Wielki Jaworowy Szczyt, źródło: portalgorski.pl

Turystyka i wspinanie:

Na wierzchołek nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny, ale szczyt ten jest "dostępny" dla doświadczonych turystów. Na górę można dostać się z Doliny Staroleśnej bądź to od schroniska Zbójnicka chata, bądź z Małego Jaworowego Szczytu.
Wytyczonu tu natomiast kilka dróg taternicki i ich wariantów. I tak:
-prawą częścią północnej ściany niższego wierzchołka;
-środkową częścią północnej ściany niższego wierzchołka;
-północnym żlebem na Jaworową Szczerbinę (Żlebem Stanisławskiego);
-lewą częścią północnej ściany głównego wierzchołka, tzw. "Babie Lato";
-lewym filarem pólnocnej ściany głównego wierzchołka (Gilarem Cermana);
-południowo-zachodnią ścianą, Czarnym Żlebem;
-południowo-zachodnią ścianą, Kominem Motyki.

{youtube}vts2HHrCYpg{/youtube}

Historia:

Pierwsze odnotowane wejścia przypisuje się Karolowi Englischowi, który wraz ze swoją z matką Antoniną i przewodnikiem Johannem Hunsdorferem seniorem stanęli na wierzchołku. Było to 13 sierpnia 1897 r.
Zimą natomiast, szczyt zdobyli węgierscy taternicy: Gyula Hefty i Gyula Komarnicki (9 grudnia 1911 r.)

Ciekawostki:

Nazwa szczytu długo nie była ustalona. Wierzchołek nazywano: Wielki Kolbach, Jaworowe Turnie, Jaworowe Sady. Ostateczni przyjęła się nazwa Jaworowy Szczyt -związana jest z położoną poniżej Doliną Jaworową, a ta od rosnących tu licznie jaworów.
Widoki ze szczytu są przepiękne.

Sam Karłowicz nawet pisał: "ze szczytu mam widok tak czarowny, że nie mogę oderwać oczu." (1908 r.)

Jaworowy Szczyt jednak co ciekawe długo nie był w panoramie Tatr uwzględniany i dostrzegany.
Na wschodniej ścianie znajduje się Szczelinowa Jaskinia (11 m. długości).

Bartosz Michalak

ŹRÓDŁA:

- "Wielka Encyklopedia Tatrzańska", Z. i W Paryscy, Poznań 2004;
- “Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie”, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991;
- "Tatry Słowackie- przewodnik", J. Nyka, Latchoczew 2002;
- "Nieznane Tatry- przewodnik wysokogórski", L. Jaćkiewicz, Kraków 2010;
- "Sygnały ze skalnych ścian", W. Żuławski, Warszawa 1967;
- Internet.