Wanda Rutkiewicz, z domu Błaszkiewicz, dama polskiego himalaizmu, pionierka kobiecych wypraw na ośmiotysięczniki. Silna, odważna, uparcie i konsekwentnie dążąca do celu. Bardzo niezależna, inteligentna, ambitna, zawsze elegancka – kobieta sukcesu. Jedni ją uwielbiali, inni wręcz nienawidzili. Postać budząca wiele kontrowersji. Nie bez przyczyny mawiali o niej: kobieta o męskim charakterze.


Urodziła się 4 lutego 1943 roku w Płunginach na Litwie. Po wojnie, w 1947 roku wraz z całą rodziną przeniosła się do Wrocławia. Ukończyła studia na Politechnice Wrocławskiej z tytułem magistra inżyniera elektroniki. Okres studiów to również pierwszy kontakt Wandy Rutkiewicz ze wspinaczką skałkową. Bogdan Jankowski, kolega z Wydziału Łączności w ramach rewanżu za pożyczone notatki, zaproponował Wandzie udział w jednym z wyjazdów w Góry Sokole. Tutaj pokonała swoją pierwszą drogę na „Sukiennice” oraz dokonała brawurowego wejścia na szczyt sąsiedniego skalnego komina bez asekuracji. Wspinaczka stała się czymś, co jak nic dotąd dawało jej radość i poczucie spełnienia. Lubiła smak adrenaliny, jaki niosła ze sobą niepewność wyniku. Wanda należała do Wrocławskiego Klubu Wysokogórskiego, co dało jej okazję do uczestnictwa w wielu wspaniałych ekspedycjach wysokogórskich. W 1975 roku zorganizowano wyprawę kobiecą i męską, które miały ze sobą współpracować, ale którym przyświecały inne cele. Zespoły miały zmierzyć się z dwoma sąsiadującymi szczytami w paśmie gór Karakorum: Gasherbrum I (8035m) oraz Gasherbrum III (7952m). Kierownictwo nad kobiecym teamem przejęła Wanda Rutkiewicz. Ekspedycja zakończyła się ogromnym triumfem. Miała ona szczególne znaczenie, gdyż była to pierwsza polska wyprawa zespołu kobiecego w góry wysokie.


Zdobycie Gasherbrumów pociągnęło za sobą kolejne spektakularne sukcesy. 16 października 1978 roku Wanda Rutkiewicz stanęła na najwyższym szczycie Ziemi – Mount Everest. Dokonała tego jako pierwszy Polak i Europejka oraz jako trzecia kobieta na świecie. Za jej największy sukces można uznać fakt, iż jako pierwsza kobieta stanęła na szczycie K-2 w czerwcu 1986 roku.

w.rutkiewicz-m
Góry są jak narkotyk, jeżeli się ich zażyje w zbyt dużej dawce, w określonych okolicznościach, potem bardzo ciężko jest przestać. To słowa wypowiedziane przez młodszego brata Wandy – Michała Błaszkiewicza. Góry stały się dla niej całym światem. Wszystko inne spychane było na dalszy plan.


Wanda Rutkiewicz znana jest ze swojego niemalże utopijnego projektu, który nazwała „Karawana do marzeń”. Postanowiła zostać pierwszą kobietą, która podobnie jak jej poprzednicy: Reinhold Messner i Jerzy Kukuczka zdobędzie Koronę Himalajów i Karakorum. Idea himalaistki zakładała zaliczenie ośmiu pozostałych ośmiotysięczników w jeden rok. Raz zdobyta aklimatyzacja miała pozwolić na osiąganie kolejnych szczytów jeden po drugim. Takie rozwiązanie znacznie obniżało koszty, ale także zapewniało ogromną oszczędność czasu. Projekt od samego początku nie układał się po jej myśli. Najpierw nieudany atak na Kanczendzongę, następnie zdobycie Cho Oyu. Później feralna wyprawa na Annapurnę, która mocno dała się we znaki polskiej bohaterce. Współtowarzysze poddali w wątpliwość fakt zdobycia przez nią szczytu. Było to z pewnością jedno z najbardziej przykrych doświadczeń w całej karierze Wandy. Ostatecznie jednak Komisja Polskiego Związku Alpinizmu uznała zdobycie przez nią ośmiotysięcznika. „Karawana” ruszyła dalej, tym razem na podbój Daulaghiri. Jednak zła karma nie ustępuje. Również tym razem cel nie został osiągnięty. W 1992 roku została podjęta druga próba zdobycia Kanczendzongi, a zarazem ostatnia wyprawa Wandy Rutkiewicz. Zaginęła w tajemniczych, do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach. Ciała nigdy nie odnaleziono. Zagadką pozostaje pytanie czy udało jej się dotrzeć na szczyt. Jedno jest pewne, pozostała w górach wysokich, w miejscu, które ukochała najbardziej, dla którego poświęciła wszystko, co miała. Pozostała sam na sam z żywiołem, a dla alpinisty nie ma chyba nic piękniejszego.

Najważniejsze dokonania górskie Wandy Rutkiewicz:

Rok Zdobyty Szczyt
1967 Pierwsze kobiece przejście północnej ściany Aguille du Grepon (3482m n.p.m.) - Alpy
1968 Pierwsze kobiece przejście wschodniego filara Trollryggenu - Norwegia
1970 Pik Lenina (7134 m n.p.m.) w Pamirze
1972 Noszak (7492m n.p.m.) w Hindukuszu
1973 Północny filar Eigeru w zespole kobiecym
1975 Kierownictwo podczas kobiecej wyprawy na Gasherbrum II (8035m n.p.m.) i Gasherbrum III (7952m n.p.m.)
1978 Pierwsze kobiece przejście północnej ściany Matterhornu (4478m n.p.m.) - Alpy
1978 Zdobycie najwyższego szczytu świata - Mount Everest (8848m n.p.m.)
1985 Nanga Parbat (8126m n.p.m.)
1985 Aconcagua (6962m n.p.m.) w Andach, przejście w stylu alpejskim
1986 K2 (8611m n.p.m.)
1987 Shisha Pangma (8027m n.p.m.)
1989 Gasherbrum II (8035m n.p.m.)
1990 Gasherbrum I (8068m n.p.m.)
1991 Cho Oyu (8153m n.p.m.)
1991 Annapurna (8091m n.p.m.)