Przygotowania do podróży poza kontynent europejski są bardzo ważne. I nie mam na myśli tego, jak spakować plecak przed wyjazdem. To jest jedna z istotnych kwestii, ale najważniejszą jest nasze zdrowie i bezpieczeństwo. To, że jedziemy do danego kraju eksplorować górskie tereny nie zwalnia nas z odpowiedniego przygotowania się do podróży. Ważne jest też, by nie panikować bez potrzeby. Zdarza się, że przed podróżą naczytamy się o różnych chorobach tropikalnych w danym kraju i chęci zwiedzania maleją, bo obawiamy się ciężkich chorób.

fot. http://www.szczepieniadlapodrozujacych.pl/

Dlaczego zalecane są szczepienia przed podróżą poza kontynent europejski?

Szczepienia ochronne to nic innego jak profilaktyka. W bezpieczny sposób możemy uchronić się przed wieloma chorobami przed podróżą w dalsze kraje. Należy pamiętać, że zmiana klimatu czy także flory bakteryjnej jest istotna i bardzo często nieobojętna dla naszego organizmu. Niektóre kraje posiadają listę szczepień obowiązkowych. Bez nich ani rusz – po prostu nie wpuszczą nas do danego kraju. Warto przed podróżą – kilka miesięcy wcześniej – zebrać wszystkie potrzebne informacje o wymogach związanych ze szczepieniami. Istnieją choroby, na które nie ma szczepień. Jest także szereg zachorowań, przed którymi możemy się zabezpieczyć.

Jeżeli wybierasz się na trekking połączony ze zwiedzaniem, masz zamiar się wspinać w danym kraju lub aktywnie chodzić po górach to nie zapomnij zapoznać się z szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi.

Lista dostępna jest TUTAJ

Szczepienia obowiązkowe

Niektóre Państwa wprowadziły wymóg poszczególnych szczepień. Powodem jest możliwość zapobiegania rozprzestrzeniania się chorób na ich terenie. Jeżeli odwiedzaliśmy niektóre z krajów – głównie Afrykę to wymagane będzie udokumentowanie aktualnych szczepień przeciwko żółtej febrze w innych krajach do których się wybieramy. Dowodem jest wpis do Międzynarodowej Książeczki Szczepień – potocznie nazywanej żółtą książeczką. Szczepienie na żółtą febrę wymagane jest w wielu krajach Ameryki Południowej i Środkowej, Azji czy Afryki. Niektóre kraje mają wprowadzone własne prawo wizowe – np. Arabia Saudyjka i wymaga od przyjezdnych uodpornienia przeciwko zakażeniom meningokowym.

Żółta febra – występuje głównie w krajach Afryki oraz Ameryk – południowej i środkowej. Jest to bardzo niebezpieczna choroba. Przenoszona jest przez ukąszenia komarów, które są zakażone wirusem. Choroba może doprowadzić nawet do śmierci, a jej początki mogą nie przynosić żadnych objawów.

Typowe objawy dla żółtej febry to:

• wysoka gorączka,
• ból głowy,
• wymioty i nudności,
• dreszcze,
• ogólne osłabienie,
• czerwone spojówki
• oraz widoczne zażółcenie skóry.

Powikłaniem tej choroby może być uszkodzenie wielu narządów, w tym wątroby, nerek czy układu pokarmowego. W przypadku pojawienia się krwawień z przewodu pokarmowego mówimy już o gorączce krwotocznej.

W Polsce istnieje szczepionka zawierająca żywy szczep 17 DAKAR wirusa żółtej gorączki. Dawka jednorazowa uodparnia na okres 10 lat. Po iniekcji proces ochronny uruchamia się po 10 dniach od zaszczepienia.

Szczepienia zalecane

Dokumentuje się je również w żółtej książeczce. Są to szczepienia, które warto wykonać, ponieważ możemy mieć styczność z niektórymi chorobami. Nie oznacza od razu, że przy bliższym kontakcie można na nie zachorować, ale mimo wszystko ryzyko jest podwyższone dlatego zalecane jest stosowanie profilaktyki w postaci szczepień ochronnych dla podróżnych. Takie szczepienie zlecić może lekarz medycyny tropikalnej lub nawet lekarz pierwszego kontaktu, którego poinformowaliśmy, że wybieramy się do krajów tropikalnych.

fot. http://www.medycynatropikalna.pl

Głównymi szczepieniami zalecanymi w różne kraje tropikalne są szczepienia przeciwko:

• błonicy,
• tężcowi,
• polio,
• durowi brzusznemu,
• WZW A,
• WZW B,
• cholerze,
• wściekliźnie,
• kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Kiedy wykonać szczepienia i jak się do nich przygotować?

Zazwyczaj – szczególnie w kwestii szczepień zalecanych powinno się zacząć ich przyjmowanie na co najmniej 3 miesiące przed planowaną podróżą. Z doświadczenia zalecam wykonanie takich szczepień o wiele wcześniej, by mieć wszystko załatwione na spokojnie. Dobrym terminem będzie wykonanie szczepień na pół roku przed planowanym wyjazdem. O tym jakie szczepienia powinniśmy wykonać najlepiej porozmawiać z lekarzem medycyny tropikalnej. Warto także przeczytać w Internecie o szczepieniach obowiązkowych oraz zalecanych na stronach Instytutu Medycyny Tropikalnej czy na stronie Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Jak już poznamy zalecenia i wiemy na co powinniśmy lub musimy się zaczepić, to kolejnym krokiem jest otrzymanie skierowania na możliwość wykonania takiego szczepienia.

Po co nam to skierowanie i dlaczego ważne jest tylko 24h?

W dniu przyjęcia szczepienia nie powinniśmy być przeziębieni lub chorzy (mowa głównie o chorobach infekcyjnych). Nie powinniśmy mieć także gorączki. Stosowanie niektórych leków wyklucza także przyjęcie szczepionki, dlatego lekarz przeprowadzi z nami wywiad, zbada nasz stan zdrowia i jak wszystko będzie dobrze to wypisze skierowanie na szczepienia.

Mamy zatem 24 h na ich wykonanie. Takie szczepienia wykonywane są w poradniach gdzie jest medycyna tropikalna lub w stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Należy się przygotować na wydatek finansowy rządu od kilkudziesięciu do kilkuset złotych (mowa już o całościowym podsumowaniu wszystkich dawek w odstępach czasowych).

Przy szczepieniach dla podróżujących należy pamiętać, że nie pójdziemy się zaszczepić tylko raz. W zależności od tego na co jesteśmy szczepieni, to otrzymamy szczegółowe informacje o dawkach szczepionki i kolejnych terminach. Z własnego doświadczenia wiem, że przy dawkach zalecanych (WZW A i B, polio, dur brzuszny, tężec,itp.. ) przyjmuje się pierwszą dawkę, miesiąc potem kolejną, a następnie po pół roku od drugiej dawki kolejną. Następnie dostaniemy w książeczce zapis jaki rodzaj szczepienia na ile lat jest ważny i dodatkowo w książeczce zapiszą nam daty kolejnych dawek przypominających.

Absolutnie nie powinno się lekceważyć terminów szczepień i stawienia się na nich. To bardzo ważna kwestia o jakiej nie wolno nam zapomnieć.

W celu pełnej ochrony musimy przyjąć wszystkie dawki szczepień i pilnować terminów kolejnych. Jeżeli to zlekceważymy to przy kontakcie z chorobą będziemy w grupie ryzyka, gdzie możliwość zachorowania będzie możliwa.

Istnieje wiele chorób na które nie ma szczepień ale zalecane są działania profilaktyczne. Głównie mowa o dendze czy np. malarii. Pamiętajmy, że ugryzienie przez komara w krajach tropikalnych nie będzie od razu oznaczało, że się zaraziliśmy. Przed wyjazdem koniecznie trzeba sprawdzić teren w jaki się wybieramy pod względem występowania chorób i odpowiednio się do wyjazdu przygotować. To, że jedziemy w góry Andów, do Nepalu czy na trekking do Chin nie zwalnia nas z obowiązku o racjonalne zadbanie o nasze zdrowotne bezpieczeństwo. Nawet przy wyjeździe do Gruzji warto pomyśleć o szczepieniach zalecanych.

Katarzyna Irzeńska
Obserwatorium podróży
www.obserwatoriumpodrozy.com

Źródła:

http://www.szczepieniadlapodrozujacych.pl/
http://www.medycynatropikalna.pl
http://www.who.int/ith/updates/20170404/en/
http://gis.gov.pl/zdrowie/informacje-dla-podrozujacych