Poprzedni weekend w Zakopanem, wbrew wcześniejszym prognozom pogody, upłynął pod znakiem całkiem znośnej, a momentami wręcz letniej aury. Bo choć przełom sierpnia i września to jeszcze pełnoprawnie pora letnia, symptomy jesieni u podnóża Tatr są już coraz bardziej dostrzegalne. Jednym z tych symptomów (bez cienia wątpliwości pozytywnym) są coroczne Spotkania z Filmem Górskim w Zakopanem – jedno z największych wydarzeń o tematyce górskiej i wspinaczkowej w Polsce.

Choć festiwale górskie są czymś, co kojarzy się raczej z końcem lata, to zdecydowanie należy nabrać optymizmu i nastawić na wiele emocji związanych z wyjątkowymi spotkaniami i projekcjami, jakie nas czekają.

Kolejny rok przyniósł kolejne nowości w „rozkładzie jazdy” imprezy. Organizatorzy w ubiegłym roku toczyli nierówny pojedynek z matką naturą, która przywiodła nad Zakopane ołowiane chmury, niskie temperatury i ulewny deszcz. Ale tym razem miało być zdecydowanie lepiej, a na pewno cieplej.

Spotkania z Filmem zaczęły się już w czwartek 30.08, w przedostatni dzień wakacji. Na uczestników czwartkowych wydarzeń na dobry początek czekało sporo atrakcji. W bieżącym roku Spotkania po rocznej przerwie powróciły do kina Sokół. Na uczestników wydarzenia czekały 24 produkcje filmowe z 13 krajów, co dało widzom wiele godzin niezapomnianych wrażeń.

Poza głównymi wątkami festiwalowego weekendu, jak projekcje filmowe, spotkania z prelegentami, czy zawody Zako Boulder Power, w programie znalazły się również zawody boulderowe dla najmłodszych uczestników. Ponadto po raz pierwszy w historii Spotkań odbyły się zawody biegowe – Bieg Przedni. Uczestnicy biegu rywalizowali na dystansie 15 kilometrów, a trasę wytyczono między Zakopanem do Kościeliskiem. Nie zabrakło również kolejnych warsztatów i szkoleń Akademii Górskiej. W zakopiańskim Dworcu w ramach BloGÓRsfery odbyły się spotkania i prezentacje blogerów górskich. W tej samej lokalizacji można było udać się na wernisaż wystawy - 100/100 MALARSTWO WOLNOŚCI Ewy Marii Romaniak.

Na Równi Krupowej obok dużego namiotu festiwalowego stanęły liczne stoiska wystawców, arena zmagań Zako Boulder Power, namiot gastronomiczny oraz namiot literacki, gdzie miłośnicy literatury górskiej mogli zapoznać się z nowościami (i nie tylko) na rynku książki górskiej. W specjalnej strefie odpoczynku można było zdobyć autografy autorów, którzy przybyli do Zakopanego.

Wracając jednak do najmłodszego pokolenia uczestników Spotkań z Filmem Górskim, to również w tym przypadku oferta była bogata. Poza wcześniej wspomnianą rywalizacją boulderową, organizatorzy przygotowali warsztaty literacko-plastyczne wokół książki „Góry i ich zwykli – niezwykli mieszkańcy”. Innym ciekawym projektem była Akademia Odkrywcy im. Tony’ego Halika. W jej ramach funkcjonowało również Przedszkole Festiwalowe.

Skoro za osiągnięcia górskie na świecie można przyznawać „Złote Czekany”, dlaczego nie miałoby się tego robić na naszym narodowym podwórku. Z inicjatywy czasopisma „Taternik” powołana została Nagroda Środowiskowa im. Jerzego Kukuczki za najwybitniejsze osiągnięcia górskie we wszystkich górskich aktywnościach.

Dlaczego Nagrodą jest wierna replika czekana Mariusza Zaruskiego? Bo Mariusz Zaruski, twórca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, zdobywca wielu tatrzańskich szczytów, społecznik z duszy, łączył w sobie szlachetność wobec ludzi, pasję w zdobywaniu gór, wiedzę o nich i przekonanie, że góry uszlachetniają. Jego czekan to prawdziwy artefakt. Towarzyszył twórcy TOPR podczas najważniejszych wypraw. Czekan ten znajduje się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Jego wierne kopie wykonał Stanisław Byrcyn, którego dziad zjeżdżał z Kościelca na nartach z Zaruskim. Dziękujemy Muzeum Tatrzańskiemu za udostępnienie eksponatu i wsparcie.*

Przyznano następujące wyróżnienia:

Dla Jana Muskata - za wkład w rozwój klasycznej wspinaczki zimowej między innymi w sezonie 1993 dwie nowe zimowe drogi na Ratuszu Litworowym i Wielkiej Turni, w towarzystwie Jacka Jani i Ludwika Wilczyńskiego.

Dla zespołu: Jerzy Natkański i Dariusz Załuski - za eksploracyjne walory pierwszego wejścia na Borondo Sar w Hispar Mustagh, w Karakorum, 30.07.1993

Dla Aleksandry Tomkowicz - za I polskie kobiece wejście na Pumori w zespole z R. Pawłowskim i R. Knapczykiem, 25.10.1993 oraz za I przejście zimowe w zespole kobiecym Kantu Filara Kazalnicy w zespole z Moniką Niedbalską, 11-12.02.1993.

Dla Krzysztofa Wielickiego - za solowe wejście nową drogą południową ścianą na Shisha Pangmę, 7.10.1993 r.

Dla zespołu: Jacek Fluder, Janusz Gołąb, Stanisław Piecuch, Bogdan Samborski - za I zimowe i II w ogóle przejście drogi Sveticica na Pointe Croz, Grandes Jorasses w masywie Mont Blanc, 7-10.03.1993.

Napływ turystów i ludzi zainteresowanych wydarzeniem sprawił, że na Równi Krupowej ożyło miasteczko festiwalowe. Zdecydowanie wpłynął na to fakt przeprowadzenia zmian logistycznych cegło kompleksu, poszczególne punkty były lepiej skomunikowane niż w roku ubiegłym.

Najwięcej emocji budziły nazwiska prelegentów, którzy ostatnią zimę spędzili w Himalajach i Karakorum. Już w piątek, obszerną, chwilami wzruszającą, a chwilami zabawną prelekcję wygłosił Adam Bielecki, uczestnik zimowej wyprawy na K2 i uczestnik akcji ratunkowej po Tomasza Mackiewicza i Elisabeth Revol. Sama Elisabeth również była gościem Spotkań i stanęła przed audytorium tuż po prelekcji Adama. Niestety dla francuskiej himalaistki nie jest to chyba jeszcze właściwy czas na publiczne wystąpienia. Eli zdecydowanie nie doszła jeszcze do siebie po wydarzeniach ostatniej zimy.

Soboty festiwalowe budzą zazwyczaj najwięcej emocji. Tym razem również nie mogło być inaczej, a bohaterką popołudnia i wieczoru miała być najsłynniejsza ostatnio góra świata – K2. W ramach Spotkań odbyło się kolejne wystąpienie uczestników zimowej wyprawy. Choć skład nie był kompletny, słuchacze zgromadzeni w dużym namiocie mogli po raz kolejnych posłuchać tego, co do powiedzenia mieli polscy himalaiści. W prawdzie wydaje się, że wszystkie fakty na temat zimowej wyprawy zdołaliśmy poznać już wcześniej, jednak zawsze znajdzie się nowy wątek, który rzuca nowe światło na tamte wydarzenia. Na tę chwilę wydaje się, że chociażby postawa uczestników wyprawy w stosunku do Denisa Urubko, jest zupełnie niejednoznaczna. Najlepiej opowiedział o tym kierownik wyprawy – Krzysztof Wielicki, który próbował się nieco zagłębić w postawy Denisa i motywy, które kierowały nim podczas wspólnego pobytu u podnóża K2. Sobotni wieczór należał jednak (zasłużenie) do naszego nadzwyczajnego skialpinisty Andrzeja Bargiela, a to za sprawą jego najgłośniejszego górskiego wyczynu bieżącego roku, czyli zjazdu z nartach z wierzchołka K2. Andrzej z charakterystycznym dla siebie stoicyzmem zabrał słuchaczy na ekstremalną turę w ścianie góry gór. Bo choć wystąpienia Jędrka do dynamicznych nie należą, to może podobać się jego dystans do własnej osoby oraz materiał audiowizualny, który przywozi z każdej wyprawy.

Mimo, że niedziela skłaniała już do myślenia o nowym tygodniu i początku roku szkolnego, Zakopane w dalszym ciągu tętniło życiem. Na ostatni dzień Spotkań z Filmem Górskim organizatorzy również przygotowali atrakcyjny program. Tego dnia obyła się między innymi premiera najnowszego dzieła Jana Kiełkowskiego pt. „Zdobycie Tatr”. To kolejny obok WEGI projekt, przy którym autor współpracuje z Wydawnictwem Stapis. Zaś znana czytelnikom Magazynu „n.p.m.” Dorota Rakowicz poprowadziła spotkanie będące benefisem pamięci Artura Hajzera, w którym udział wziął między innymi Bartek Dobroch, autor pierwszej biografii zmarłego tragicznie himalaisty.

Wisienką na torcie było oczywiście ogłoszenie laureatów konkursu filmowego. Bez względu na rangę wcześniejszych wydarzeń weekendu, właśnie ten moment był punktem kulminacyjnym całokształtu Spotkań z Filmem Górskim. W tym roku w jury konkursu znaleźli się: Krzysztof Zanussi, Kinga Baranowska, Piotr Pustelnik, Dariusz Załuski oraz Petr Horky.

A oto i nagrodzone produkcje filmowe:

Nagroda specjalna dla filmu "Mama", reż. Wojtek Kozakiewicz, Polska 2017, 44 min.

Nagroda specjalna dla filmu "VIACRUXIS", reż. Ignasi López Fàbregas, Hiszpania 2018, 11 min.

Nagroda specjalna dla filmu "Bonnigton", reż. Brian Hall, Keith Partridge, Wielka Brytania 2017, 80 min.

Nagroda Burmistrza Miasta Zakopane dla filmu "Ostatni górale", reż. Filip Luft, Polska 2017, 52 min.

Nagroda Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego dla filmu "Władcy nieba", reż. Véronique, Anne i Erik Lapied, Francja 2018, 69 min.

Nagroda Polskiego Związku Alpinizmu dla filmu "Magnetic Mountains", reż. Steve Wakeford, Francja 2017, 85 min.

Najlepszy Film Polski dla filmu "Dreamland", reż. Stanisław Berbeka, Polska 2018, 86 min.

Grand Prix dla filmu "Góra/Mountain", reż. Jennifer Peedom, Australia 2017, 75 min.

Nagroda Młodzieżowego Jury dla filmu "Viacruxis", reż. Ignasi López Fàbregas, Hiszpania 2018, 11 min.

Nagroda Publiczności dla filmu "Dreamland", reż. Stanisław Berbeka, Polska 2018, 86 min

14. Spotkania z Filmem Górskim w Zakopanem przeszły do historii. Organizatorzy stanęli na wysokości zadania i przygotowali piękną imprezę, która przyniosła uczestnikom dużo radości, uśmiechu oraz wzruszeń, jak chociażby podczas spotkania z Elisabeth Revol. Teraz wszyscy myślą już o Lądku, ale bardzo ciekawe, co w roku 2019 przygotują dla nas Zakopiańczycy. Już dziś nie sposób zliczyć atrakcje, które czekają na odwiedzających Spotkania. Życzymy zatem organizatorom kolejnych trafionych pomysłów, a za dotychczasowe wrażenia, Wielkie Dzięki!

Bartek Andrzejewski

Zdjęcia: Bartek Andrzejewski oraz fb Spotkań z Filmem Górskim

*www.taternik.org