Niby całkowicie inne, a jednak to ciągle Tatry, Tatry Zachodnie kojarzą się z dużą przestrzenią, halami, iście alpejskimi widokami, przepiękną zimą i krokusami na wiosnę.

Tatry Zachodnie (słow. Západné Tatry, dawniej Liptovské hole, Liptovské Tatry, niem. Liptauer Alpen, Liptauer Tatra, Liptauer Hochgebirge, Arva-Liptauer Hochgebirge, Westliche Tatra, węg. Liptói-Tátra) – największa, zachodnia część Tatr położona w Polsce i na Słowacji.

Zdjęcie z bazy zdjęć PG, Tatry, widok ze Starorobociańskiego Wierchu; fot. Andrzej Opacian

Nazwa rozpowszechniła się w polskiej literaturze dopiero po roku 1868. Dawniej używano także nazw: Hale Liptowskie, Hale Liptowsko-Orawskie, Hale Liptowsko-Nowotarskie.
Główny grzbiet leży między przełęczą Liliowe, która oddziela je od Tatr Wysokich, a Hucińską Przełęczą, oddzielającą je od Pogórza Skoruszyńskiego. Od zachodu oddzielone są od Gór Choczańskich Doliną Kwaczańską, a od północnego zachodu od Skoruszyńskich Wierchów dolinami Hucińską, Błotną i Mihulczą oraz przełęczami Borek i Maniowa Przehybs. Na północy oddziela je Dolina Cicha Orawska i Brama Orawska. Dalej granicę stanowi krawędź Kotliny Zakopiańskiej, ograniczona Drogą pod Reglami.

Tatry Zachodnie mają powierzchnię ok. 400 km², co stanowi niemal połowę całej powierzchni Tatr. 25% powierzchni Tatr Zachodnich znajduje się w Polsce, reszta na Słowacji. Jezior jest tutaj znacznie mniej niż w Tatrach Wysokich; największe z nich to Niżni Staw Rohacki, po polskiej stronie jedynym większym jest Smreczyński Staw.

Kiedy chodzi o budowę geologiczną to trzon krystaliczny głównego grzbietu Tatr Zachodnich (także Wysokich) stanowią głębinowe skały magmowe oraz skały metamorficzne.
Największy wpływ na kształtowanie rzeźby terenu wywarły wody płynące– potoki. Ich bieg został częściowo narzucony przez budowę geologiczną podłoża. Tak np. głębokie wąwozy Doliny Kościeliskiej i Chochołowskiej wyrzeźbione zostały w skałach osadowych przez płynące ich dnem potoki.
Mniejsza wysokość szczytów spowodowała, że w czasie epoki lodowcowej nie uległy one tak silnemu zlodowaceniu– powstające tutaj lodowce były mniejsze, kotły lodowcowe płytsze i nie tak surowe. Ogólnie wpływ lodowców na rzeźbę gór był tutaj mniejszy niż w Tatrach Wysokich.
Charakterystyczną cechą potoków Tatr Zachodnich są występujące na nich liczne ponory, czyli miejsca, w których potok zanika– jego woda wpływa do podziemnych przepływów.

Tutejszy klimat nie różni się od klimatu w innych częściach Tatr. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, średnia temperatura na wysokości 2000 m n.p.m. wynosi w nim 7,5 °C. Natomiast najzimniejszy jest luty, średnia temperatura wynosi w nim −8,5 °C. W ciągu roku nie występuje ani jeden miesiąc, w którym kiedyś nie spadłby śnieg, na najwyższych szczytach można się go spodziewać nawet w lipcu i sierpniu. Charakterystyczną cechą pogody jest duża jej zmienność, trudna do przewidzenia. W ciągu kilku godzin pogoda może się radykalnie zmienić, nie jest niczym rzadkim w lecie czy wczesną jesienią duży spadek temperatury i występowanie silnych wichur z zamieciami śnieżnymi czy gradem.

Zdjęcie z bazy zdjęć PG, Rohacz Ostry nad Żarskim Stawem

Roślinność Tatr Zachodnich jest bogatsza i bardziej zróżnicowana gatunkowo niż w Tatrach Wysokich. Wiele gatunków roślin występuje tylko tutaj, a wiele innych, które w Tatrach Wysokich są rzadkością, tu występuje pospolicie.
Fauna jest podobna jak w całych Tatrach. Z dużych zwierząt występują tu: niedźwiedź brunatny, kozica tatrzańska, świstak tatrzański, a z ptaków orzeł przedni.
Od dawna Tatry Zachodnie wykorzystywane były jako pastwiska. Już w XVI w. mieszkańcy okolicznych miejscowości otrzymywali od królów polskich prawo do wypasu i karczowania polan. Powstały liczne hale. Na polanach stały szałasy, bacówki i inne zabudowania. Z czasem liczba wypasanych tutaj owiec i bydła tak wzrosła, że hale nie wystarczały, wypasano również na stokach gór, w żlebach i w lesie, co stało się to niebezpieczne dla Tatr– owce i bydło niszczyło tatrzańską roślinność, w tym cenne i bardzo rzadkie gatunki roślin, powodowały erozję stoków. Ponadto górale kłusowali, tępiąc kozice, świstaki i inne zwierzęta, wycinali kosodrzewinę. Po powstaniu TPN zniesiono wypas na większości hal. Utrzymał się jeszcze tzw. kulturowy wypas na niektórych tylko polanach.

W Tatrach Zachodnich od dawna, bo już od XV wieku, istniało górnictwo i hutnictwo. Początkowo poszukiwano tutaj rud srebra i miedzi, później żelaza.
W licznych jaskiniach Tatr Zachodnich podobno ukrywali się zbójnicy, faktycznie jednak były one penetrowane głównie przez poszukiwaczy skarbów rzekomo ukrytych w nich przez zbójników. Świadczą o tym pozostawione przez nich znaki (naliczono 52 takie miejsca w jaskiniach i na turniach, wszystkie w Tatrach Zachodnich). Obecnie rozgałęzione i długie korytarze jaskiń są terenem badań speleologów.

Szczyty Tatr Zachodnich (z wyjątkiem Rohaczy i Giewontu) są łagodne i mają kopulasty kształt. Są jednak bardzo atrakcyjne turystycznie dzięki temu, że mają więcej wysokogórskich hal i dużych, nagich partii wierzchołkowych porośniętych tylko niską murawą, z których roztaczają się rozległe widoki. Znacznie więcej jest tutaj także jaskiń. Wapienne skały tworzą liczne turnie i bardzo strome ściany, w których istnieje wiele dróg wspinaczkowych dla taterników. Znakowane są liczne szlaki turystyki pieszej, nartostrady, a także trasy rowerowe.
W Tatrach Zachodnich znajduje się 7 schronisk turystycznych (4 w Polsce, 3 na Słowacji).

Bartosz Michalak

{youtube}KDa0vvwu8rc{/youtube}

{youtube}f1UZU22YuSg{/youtube}

Źródła:
-Internet.