loading...
Turystyka Górska
Sporty Górskie
loading...
Strefa Outdoor
Kultura
loading...
Kultura

Turystyka

Sport

Sprzęt

Konkursy

Tym razem, nie będzie tu mowa o szczycie, a o dwóch, ale jakże istotych przełęczach i dopiero w drugiej kolejności wierzchołkach Wschodnim i Zachodnim Żelaznych Wrót.

Żelazne Wrota
(słow. Železná brána, niem. Eisernes Tor, węg. Vaskapu)

Są to więc dwie przełęcze położone w głównej grani Tatr pomiędzy Żłobistym Szczytem, a Zmarzłym Szczytem lub konkretniej- między Zachodnim Szczytem Żelaznych Wrót, a Wschodnim Szczytem Żelaznych Wrót. Pomiędzy przełęczami znajdują się trójwierzchołkowy pik Śnieżnych Kop. W grani pomiędzy obydwiema Żelaznymi Wrotami umiescowione są m.in.:
-Zachodni Szczyt Żelaznych Wrót (2360 m n.p.m.),
-Śnieżna Kopa (Pośrednia, Mała, Hruba),
-Śnieżna Ławka (Niżna, Wyżnia, Pośrednia),
-Wschodnie Żelazne Wrota (2255 m n.p.m.),
-Wschodni Szczyt Żelaznych Wrót (2340 m n.p.m.).

Widok z Doliny Litworowej, autor: Jerzy Opioła, źródło: wikipedia

Widok z Doliny Litworowej, autor: Jerzy Opioła, źródło: wikipedia

Historia:

Pierwszego przejścia Wschodnich Żelaznych Wrót dokonał 3 września 1874 r. Mór Déchy z przewodnikami: Jánem Rumanem Driečnym młodszym i Martinem Spitzkopfem.

Zachodnie Żelazne Wrota, spod których opada potężny Kaczy Żleb, nie są dobrym przejściem między tymi dolinami. Pierwsze ich przejście latem przypisuje się Adamowi Asnykowi, Janowi Gwalbertowi i Mieczysławowi Pawlikowkim oraz przewodnikom Józefowi Fronekowi, Jakubowi Giewontowi, Józefowi i Maciejowo Sieczce (26 lipiec 1876 r.).

Zimą natomiast, jako pierwsi dokonali tego: Alfred Martin, Johann Breuer, Johann Franz (senior) (30 marca 1907 r.).

Żelazne Wrota z Tępej-; od lewej Żłobisty Szczyt, Zachodni Szczyt Żelaznych Wrót, Zachodnie Żelazne Wrota, Śnieżna Kopa, Wschodnie Żelazne Wrota oraz Zmarzły Szczyt, autor: Gower, źródło: wikipedia

Żelazne Wrota z Tępej-; od lewej Żłobisty Szczyt, Zachodni Szczyt Żelaznych Wrót, Zachodnie Żelazne Wrota, Śnieżna Kopa, Wschodnie Żelazne Wrota oraz Zmarzły Szczyt, autor: Gower, źródło: wikipedia

Ciekawostki:

W Tatrach oraz w różnych górach w krajach na południe i wschód od Tatr występuje (w różnych językach) więcej jeszcze nazw Żelaznych Wrót lub Żelaznych Bram. Wszystkie one powstały niezależnie od siebie i oznaczają przełęcze, czy szczerbiny w skałach, wyglądające jak wrota czy bramy.

Ok. 1880 r., Żelazne Wrota słynęły jako droga "wyczynowa". Tytus Chałubiński prowadził przez nie swe wycieczki opisane w szkicu "Sześć dni w Tatrach".

Przejście ich było częstym motywem twórczości Tetmajera.

Dawniej nazwą Żelazne Wrota określano cały odcinek grani od Rumanowej Przełęczy do Wschodniej Batyżowieckiej Przełęczy- dopiero później nadano szczegółowe nazwy wszystkim formacjom skalnym. W polskich drukach nazwa "Żelazne Wrota" pojawia się po 1865 r.

Otaczające Żelazne Wrota ciemne skały przypominają żelazo.

Wschodni Szczyt Żelaznych Wrót
(słow. Východný Železný štít, dawniej Východný štít nad Železnou bránou, niem. Östliche Eisernetorspitze, węg. Keleti-Vaskapu-csúcs)

W przeciwieństwie do samych Żelaznych Wrót, Wschodni Szczyt (podobnie zresztą jak i Zachodni) są już szczytami.

Wschodni Szczyt Żelaznych Wrót mierzy ok. 2340 m n.p.m.

Od masywu Śnieżnych Kop (dokładnie od Hrubej Śnieżnej Kopy) oddzielają go Wschodnie Żelazne Wrota, natomiast od Zmarzłego Szczytu głęboko wcięta Rumiska Przełączka.

Przejście przez Wschodnie Żelazne Wrota, Dolina Złomisk

Przejście przez Wschodnie Żelazne Wrota, Dolina Złomisk

Wyróżnić tu można następujące ściany:
-północno-zachodnią (ok. 85 m wys.),
-północna (ok. 250 m wys.),
-południowo-zachodnia (ok. 170 m wys.)

Na jego wierzchołek nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne i bywa odwiedzany jedynie przez taterników.

Najdogodniej na szczyt można dostać się od strony Doliny Mięguszowieckiej.

Drogi taternickie natomiast to m.in.:
-droga Korosadowicza (lewą częścią północno-zachodniego uskoku),
-droga Motyki (południowo-zachodnią ścianą),
-droga Kulahavy'ego (południowo-zachodnią ścianą).

Najokazalej jego wierzchołek prezentuje się z sąsiadującej Hrubej Śnieżnej Kopy– kształtem swym przypomina smukłą iglicę. Ogólnie można powiedzieć, iż należy do najbardziej efektownych szczytów tatrzańskich.

Widok z wierzchołka jest ograniczony przez otaczające go wyższe szczyty, ale mimo to interesujący i ciekawy (bezmiar skał, surowość krajobrazu, nie rzadko śnieg).

Dawniej Wschodni Szczyt Żelaznych Wrót zwano Południowo-wschodnim Szczytem Żelaznych Wrót.

{youtube}txNhuT8ZnMc{/youtube}

Zachodni Szczyt Żelaznych Wrót
(słow. Západný Železný štít, niem. Westliche Eisernetorspitze, węg. Nyugati-Vaskapu-csúcs)

Stanowi zwornikowy szczyt o wysokości ok. 2360 m n.p.m. i ma jedną, krótką boczną grań, którą kończy Kozia Strażnica (2165 m n.p.m.).  

Jego kopulasty wierzchołek nie jest w żaden sposób dostępny dla turystów, a widok z niego jest piękny i rozległy.
Na Zachodni Szczyt Żelaznych Wrót można jednak dostć się w miarę łatwy sposób od strony Dolinki Rumanowej czy od strony Żelaznej Kotliny. Są też inne, ale trudniejsze już drogi wiodące na wierzchołek.

{youtube}PU2WqEKjYPw{/youtube}

ŹRÓDŁA:

- “Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie”, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991,
- "Nieznane Tatry- PRZEWODNIK WYSOKOGÓRSKI", L. Jaćkiewicz, Kraków 2010,
- "Tatry słowackie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002,
- wikipedia,
- Internet.

Bartosz Michalak

loading...
Dla Niej
loading...
Dla Niego
loading...
Dla Dzieci

Artykuły Strefy Outdoor

loading...
Nowości
Produkty i testy
Porady
Producenci