Dzisiaj w Leksykonie- Krywań. Panorama widokowa z niego jest niezwykle rozległa. Szczyt ten ma też największą w całych Tatrach wysokość względną nad położoną pod nim doliną- mowa o Dolinie Koprowej. Jeden z turystów w XIX w. pisał: „Mało jest widoków równych co do straszności przyrody”.

Krywań (2494 m n.p.m.)
(słow. Kriváň, niem. Krummhorn, Ochsenhorn, węg. Kriván)

Wyniosły szczyt, położony w południowo-zachodniej części Tatr Wysokich o charakterystycznym, zakrzywionym wierzchołku, od którego wziął swoją nazwę (nadal spotykana jest wśród starszych górali wymowa „Krzywań”).
Stanowi zakończenie długiej, mającej około 10 km grani odchodzącej od głównej grani tatrzańskiej w Cubrynie.

Igraszki chmur pod Krywaniem, autor- Marcin Filar, zdjęcie z bazy zdjęć PG

Od masywu Krywania odchodzi 5 grani:
-południowa grań– Pawłowy Grzbiet, wyróżnia się tu Mały Krywań,
-południowo-zachodnia grań opada dwiema kulminacjami– Wyżnia i Niżnia Przehyba,
-krótka zachodnia grań zakończona Małą Krywańską Basztą,
-w kierunku północno-wschodnim od Krywania odchodzi grań, która łączy się w zworniku zwanym Ramię Krywania z główną granią odnogi Krywania,
-północno-zachodnia Krywańska Grań.

W zbocza masywu Krywania wcinają się trzy, wielkie żleby:
-Wielki Żleb,
-Szkaradny Żleb,
-Koryto.

Wyróżnić należy tu ściany:
-wschodnią (ok. 300-400 m wys.),
-zachodnią (ok. 300 m wys.),
-północno-zachodnią (ok. 500 m wys.),
-północną (do ok. 400 m wys.).

Turystyka i wspinanie:

Dla turystyki udostępniono południowy i południowo-zachodni grzebień, prowadząc przez nie znakowane szlaki turystyczne.
Na szczyt prowadzą trasy przez zbocze Małego Krywania i Krywańską Przełączkę, co stanowi dodatkową atrakcję wycieczki na wierzchołek Krywania.

Szczyt dostępny jest latem. Pokrywa śnieżna utrzymuje się tutaj długo (na szczycie nawet do 6,5 miesiąca).

Najpopularniejsze drogi taternickie:
-środkowym żebrem północno-zachodniej ściany (droga Gierycha i Preyznera),
-północno-zachodnią ścianą (droga Hefty'ego),
-środkiem północnej ściany Turni nad Korytem (droga Jurkowskiego),
-północną ścianą Ramienia Krywania (droga Dorawskiego).

Na szczycie Krywania, autor-Ryszard Dudek, zdjęcie z bazy zdjęć PG

Historia:

Krywań aż do 1793 r. uważany był za najwyższy szczyt Tatr.

Pierwsze wejścia miały miejsce już w 1761 i 1770 r., ale nieznane są nazwiska zdobywców. Najprawdopodobniej były to osoby związane z wydobyciem złota lub antymonitu- kopalnie istniały tu już w XV wieku (aż do wysokości 2100 m).

W pełni odnotowano dopiero wejście Andreasa Jonasa Czirbesza z przewodnikami (4 sierpnia 1772).
Wiadomo także o zdobyciu Krywania przez króla saskiego Fryderyka Augusta II (4 sierpnia 1840)

Zimą jako pierwsi na szczycie stanęli Jakob Horvay i Theodor Wundt (12 kwietnia 1884)
W 1805 r. na szczycie był Stanisław Staszic.

Ciekawostki:

Na Krywaniu odbywa się cyklicznie i corocznie, patriotyczne święto, na którym obok działaczy niepodległościowych, polityków, nie zabraknie także przedstawicieli kultury, artystów i twórców słowackiej kultury.

Krywań od 1935 r. jest narodową górą Słowaków. Szczyt został umieszczony także w hymnie narodowym, w herbie Słowackiej Republiki Socjalistycznej, a od 1 stycznia 2009 r. znajduje się na słowackich monetach o nominale 1, 2 i 5 eurocentów.

Szczyt występuje też często w kulturze ludowej Liptowa i Podhala. W 1967 r. w słowackiej ankiecie uznany został za najpiękniejszy szczyt Tatr.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer napisał o górze wiersz (zamieszczony w Na Skalnym Podhalu), którego słowami śpiewanymi na rzewną nutę żegnano ludzi związanych z Tatrami. W latach 70. pieśń „Krywań, Krywań” weszła do repertuaru zespołu Skaldowie:

Hej Krywaniu, Krywaniu wysoki!
Płyną, lecą spod ciebie potoki!
Tak się leją moje łzy, jak one,
hej łzy moje, łzy niezapłacone...

Hej Krywaniu, Krywaniu wysoki!
Płyną, lecą nad tobą obłoki!
Tak się toczy moja myśl, jak one,
hej te myśli, te myśli stracone...

Hej Krywaniu, Krywaniu wysoki!
Idzie od cię szum lasów głęboki,
a mojemu idzie żal kochaniu,
hej Krywaniu, Krywaniu, Krywaniu!...

Widok z wierzchołka jest niezwykle rozległy i należy do najlepszych w Tatrach. Poza samymi Tatrami, widać stąd również Małą i Wielką Fatrę, Niżnie Tatry, Beskid Wysoki, Pieniny.

Krywań ma bogate tradycje turystyczne, zwłaszcza słowackie. Pobliskie doliny zdobią gęste bory, wodospady i lustra ponad 20 jezior.

Równie barwne co przyroda, są dzieje owego zakątka. Pobliskie hale były wypasane, grasowali tam podhalańscy kłusownicy i myśliwi, prowadzono prace górnicze. Istniejące dawniej kopalnie na zboczach Krywania zwane były Krywańskimi Baniami.
Podkrywańskimi chodnikami szedł jeden ze szlaków polskich uciekinierów i kurierów podziemia. 

{youtube}rSTW0eRZ2PM{/youtube}

Źródła:
-Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie”, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991,
-"Tatry słowackie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002,
- Internet.

Bartosz Michalak