Będąc w okolicach Zakopanego, trudno przeoczyć majestatyczną i dumną sylwetkę Giewontu (1894 m n.p.m.) górującą na okolicą. To nasza narodowa góra i cel wędrówki wielu turystów.

Warto wspomnieć, że tak, jak Polacy gloryfikują Giewont, tak Słowacy w Tatrach mają swój Krywań (2494 m n.p.m.) – To jednak góra dużo wyższa od Giewontu i trudniejsza do zdobycia.

Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry z Kasprowego Wierchu, widok na Giewont – fot. Paweł Stanuch
Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry z Kasprowego Wierchu, widok na Giewont – fot. Paweł Stanuch

Różnice między Tatrami Wysokimi i Zachodnimi są widoczne już na pierwszy rzut oka - Tatry Wysokie to ogólnie rzecz ujmując ostre szczyty, krajobraz wysokogórski i dość surowy klimat. Tatry Zachodnie ze swoimi rozległymi łąkami, dolinami, trawiastymi stokami wierzchołków, które są już o wiele łagodniejsze (pomijając Rohacze) przywołują "sielskie" krajobrazy z Alp.

Powodów tych różnic należy przede wszystkim poszukiwać w historii i budowie geologicznej obu tych części. Tatry Zachodnie są zbudowane częściowo z wapieni, a więc zachodzi w nich proces krasowy. Warunki te w znacznym stopniu sprzyjają formowaniu się jaskiń (jest ich tu znacznie więcej aniżeli w Tatrach Wysokich).

Również działające tutaj lodowce w okresie epoki lodowcowej były mniejsze, kotły lodowcowe płytsze i nie tak surowe. Generalnie można uznać, że wpływ lodowców na rzeźbę górską i krajobraz był tutaj znacznie mniejszy niż w Tatrach Wysokich - królestwie granitu i jezior polodowcowych.

A dlaczego Giewont to poczciwy "Śpiący Rycerz", a właściwie rycerze?

Zgodnie z jedną wersją słynnej legendy jedna z jaskiń w północnych ścianach Giewontu to tzw. Jaskinia Śpiących Rycerzy.

Otóż któregoś razu pastuszek imieniem Jaśko dowiedział się od odwiedzającego dom starego gazdy, że w jaskini pod Giewontem ukryty jest skarb. Usłyszawszy to, zapragnął zbadać tą tajemnicę i powędrował w okolice legendarnego Giewontu. Nagle natknął się na dziwne dźwięki dochodzące spod ziemi. Jaśko dostrzegł niewielką szczelinę pomiędzy głazami. Zaciekawiony zsunął się w dół, trafiając do dużej groty, pośrodku której płonęło ognisko. Pod jej ścianami stały zaś piękne, smukłe konie, pośród których spał rycerz w lśniącej zbroi. Jaśko chcąc uciekać kopnął przypadkiem w kamień, budząc rycerza, który się odezwał pytaniem:
– Czy nadszedł już czas?
– Nie panie, jeszcze nie. – odparł Jaśko.
– Dobrze. To bardzo dobrze – odrzekł rycerz pokazując jednocześnie chłopcu sąsiednią grotę. – Popatrz chłopcze, tu śpimy my, rycerze jego królewskiej mości. Gdy nadejdzie czas, wstaniemy, aby bronić polskich gór i polskiej ziemi. Ale teraz jeszcze nie budź moich braci. Gdy będzie trzeba, powstaną sami.

Bo jak starzy górale mawiają:
Największym skarbem jest wolność. I to nie tylko ta w górach, ale na całym świecie. I to właśnie jej będą zawsze strzegli śpiący rycerze z Tatr...

Na wierzchołku Giewontu umieszczony jest metalowy krzyż. Wzniesiono go 1901 r. na pamiątkę 1900. rocznicy urodzin Jezusa Chrystusa. Pomysłodawcą całego przedsięwzięcia był niejaki Kazimierza Kaszelewskiego - ówczesny proboszcz z Zakopanego. Krzyż ma wysokość 17,5 m i waży ok. 1819 kg. Poświęcenia krzyża dokonał 19 sierpnia 1901 r. ks. kanonik kanclerz Bandurski z Krakowa., a w roku 1975 przeprowadzono renowację krzyża i wzmocniono całą konstrukcję. Kolejnych renowacji dokonano w roku 2000 i kolejną w 2009 r.

 

Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry, fot. Marcin Trzepizur
Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry, fot. Marcin Trzepizur

 Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry, fot. Romuald Cichos
Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Tatry, fot. Romuald Cichos

Na szczyt Wielkiego Giewontu dojść można trzema popularnymi szlakami:

- szlak niebieski – prowadzi z Kuźnic, przez Kalatówki, Dolinę Kondratową, obok schroniska na Hali Kondratowej i przez Kondracką Przełęcz (ok. 2.55 h w górę i ok. 2.15 h w dół),

- szlak czerwony – wjedzie z Doliny Strążyskiej przez Polanę Strążyską, na Wyżnią Kondracką Przełęcz i dalej niebieskim szlakiem (ok. 15 min w górę i ok. 10 min w dół) – całą wycieczka to generalnie ok. 3 h w górę i 2.30 h w dół,

- szlak żółty – z Gronika przez Dolinę Małej Łąki na Kondracką Przełęcz, a dalej już szlakiem niebieskim. Czas przejścia trasy to ok 2.45 h w górę i 2.05 h w dół (z Gronika na Przełęcz Kondracką) i dalej - z Przełęczy na sam Giewont – 30 min w górę i 20 min w dół.

Ostatni odcinek (szlak niebieski) jest trudniejszy i ubezpieczony łańcuchami. Obowiązuje na nim ruch jednostronny – na szczyt prowadzi (patrząc z dołu) trasa z prawej strony. W sezonie przy dobrej pogodzie na odcinku tym tworzą się kolejki, czasami bardzo długie – Giewont należy do najbardziej popularnych szczytów.

{youtube}750H-Uo2B10{/youtube}

Bartek Michalak

Źródła:
- https://pl.wikipedia.org/wiki
- http://www.portalgorski.pl
- Internet (ogólnie)
- Tatry Polskie - PRZEWODNIK, Józef Nyka, Latchorzew 2002
- Nieznane Tatry, Leszek Jaćkiewicz, Kraków 2010
- Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie, Janusz Kurczab, Marek Wołoszyński, Warszawa 1991