sprowadzanie alpinisty z objawami AMS Krótki wstęp do ważnego zagadnienia jakim jest choroba wysokościowa. Złe przygotowanie i brak wiedzy może być poważnym zaniedbaniem podczas wyprawy lub chociaż dłużej eskapady w wyżej położone rejony górskie. Mamy nadzieję, że ten krótki artykuł da Wan pogląd na podstawowe rzeczy, których należy się wystrzegać, żeby nie ulec tej zdradzieckiej chorobie.

Ilość tlenu w powietrzu na wysokości morza wynosi dokładnie 21%, na wyżynach i górach ilość pozostaje niezmienna, następuję tylko rozprzedzenie powietrza. Co to oznacza? Przy każdym oddechu do naszych płuc przedostaje się mniej cząsteczek O2, dlatego by dostarczyć niezbędną ilość tlenu do organizmu musimy zwiększyć częstotliwość oddychania ("zadyszka"). Podczas wspinania lub turystyki podchodząc coraz wyżej musimy pamiętać o aklimatyzacji, czyli przyzwyczajaniu naszego ciała do mniejszej ilości tlenu we krwi przy takim samym wysiłku energetycznym. W przypadku, gdy zbyt szybko zwiększymy wysokość, na której jesteśmy bez odpowiedniego czasu na przystosowanie dochodzi do zachorowania na chorobę wysokościową, która może okazać się śmiertelna.


Nie wszystkie odstępstwa od normy oznaczają, że jesteśmy chorzy. Szybki, skrócony oddech w dzień i w nocy oraz zwiększone wydalanie moczu przy prawidłowym nawadnianiu są normalnymi oznakami zwiększania wysokości.

Dwutlenek węgla w organizmie jest swoistym wyznacznikiem dla mózgu, kiedy powinna nastąpić czynność oddechu. Kiedy zaczynasz oddychać szybciej zmniejszasz ilość Co2 we krwi, ma to wpływ na występowanie arytmicznego oddechu podczas snu. Po fazie normalnego oddychania występuje 5-15 sekundowy bezdech a następnie faza oddechu przyśpieszonego. Nie są to oznaki AMS, lecz aklimatyzacji podczas równomiernego i rozważnego podchodzenia.

AMS (Acute Mt. Sickness)

Łagodnymi objawami AMS są bóle głowy, zmęczenie, nudności, zawroty głowy, splątanie, utrata apetytu. Przy normalnej działalności i odpoczynku objawy powinny ustąpić po 24-48 godzinach. Ważnym czynnikiem jest psychologia, trzeba przyznać się do tego, że może to być AMS i trzeba zejść kilka metrów niżej dla odpoczynku.

Co należy zrobić, jeśli mam AMS?

Nie iść wyżej! 24-48 godzinny odpoczynek na danej wysokości albo zejście do najbliżeszego miejsca gdzie nie występowały objawy jest najlepszym pomysłem. Po aklimatyzacji można kontynuować wspinanie. Aspiryna może pomóc na ból głowy. Możesz zapytać się lekarza o leki pozwalające na złagodzenie i przyśpieszenie aklimatyzacji.

Jeśli objawy się nasilą i nie pomogą leki, a normalne wykonywanie zadań będzie coraz trudniejsze może dojść do zaostrzenia AMS. Chroba wysokościowa może się przekształcić w HACE (High Altitude Cerebral Edema - obrzęk mózgu) lub HAPE (High Altitude Pulmonary Edema - obrzęk płuc)

HACE

Choroba powodująca pęcznienie mózgu i zaburzenia w jego działaniu. Może być śmiertelna w ciągu kilku godzin, jeśli nie następuje obniżenie wysokości. Osoba z HACE ma problemy z racjonalnym i czystym myśleniem, występuje też: dezorientacja, utrata koordynacji i wzroku. W przypadku stwierdzenia obrzęku mózgu niezbędne jest zredukowanie wysokości o co najmniej 500metrów.

HAPE

Charakteryzuje się wystąpieniem płynu w płucach. Objawia się skrajnym zmęczeniem, kaszlem z różową pianą lub krawywmi plwocinami, bulgotaniem lub grzechotaniem z płuc podczas oddychania, niebieskimi lub szarymi paznokciami i ustami.

Jak ustrzec się przed AMS?

1. Dużo wody. Odpowiednie nawadnianie organizmu to klucz do zapobiegania chorobie wysokościowej.
2. Powolne i rozważne wznoszenie się na wysokości.
3. W przypadku niepokojących objawów odpoczynek i aklimatyzacja na danej wysokości.
4. Problemy? Schodzimy!

AMS może zdarzyć się każdemu, a jej ostre przypadki mogą występować już przy 4500 - 5000 m npm. źródło: www.rockclimbing.com