Osoby chorujące na astmę lub dopiero co zdiagnozowani pacjenci zapewne zastanawiają się co mogą robić jeżeli chodzi o aktywność fizyczną, a czego na pewno nie mogą. Trekking czy wspinaczka wymagają wysiłku – stąd też pytanie – czy astmatycy mogą chodzić po górach?

Astmatyk w górach
fot. simple.wikipedia.org/wiki/Asthma

W Polsce na astmę choruje ponad 5% Polaków. Jest ona zaliczana do chorób przewlekłych, jednakże gdy jest dobrze leczona to można z nią normalnie funkcjonować. Astma inaczej nazywana jest dychawicą oskrzelową. Charakteryzuje się przede wszystkim napadami duszności. Co ciekawe, astma może wystąpić w każdym wieku. Choroba może pojawić się na skutek źle leczonego np. zapalenia płuc czy oskrzeli jako „efekt uboczny”. Astma bardzo często towarzyszy także alergikom.

Rodzaje astmy oskrzelowej:

  • łagodna (sporadycznie pojawiają się ataki kaszlu i duszności, mają one zazwyczaj spokojny przebieg, ustępują samoistnie lub przy podaniu niewielkiej dawki leku),
  • przewlekła (kaszel, duszności a także świszczący oddech narastają w ciągu wielu godzin, czy dni lub tygodni. Główną przyczyną zazwyczaj jest infekcja, po której pacjent ma problem z wyrównaniem oddechu),
  • przewlekła, ciężka (objawy narastają błyskawicznie, świsty, duszności i kaszel są częste i napadowe, zmniejszają się dopiero po podaniu dużej dawki leku).

Mity na temat astmy

Doktor Google często kłamie, a niestety wiele osób wierzy w internetowe diagnozy. Jeżeli mamy stwierdzoną astmę lub jej podejrzenie, to wszelkie sprawy związane z chorobą powinniśmy konsultować z lekarzem pulmonologiem – specjalistą od chorób płuc.

Często słyszy się, że nad morzem astmatykom będzie dobrze. Jest w tym ziarno prawdy, jednakże w upalnych miesiącach astmatyk nad morzem może czuć się gorzej i będzie mu się trudniej oddychało, ze względu na cięższe powietrze. W górach zaś powietrze jest rześkie, szczególnie wiosną – dlatego wyjazdy w góry są zalecane astmatykom – oczywiście po uprzedniej konsultacji lekarskiej.

Zioła nie wyleczą nas z astmy, mogą nawet pogorszyć jej objawy w momencie gdy okaże się, że na niektóre zioła jesteśmy uczuleni. Alergeny bardzo często wywołują ataki duszności, dlatego z ziołolecznictwem w przypadku astmy należy spojrzeć z przymrużeniem oka.

Wiele osób uważa, że jeżeli ktoś choruje na astmę to powinien zrezygnować z wysiłku fizycznego bo może się udusić. Nieprawda! Sport jest zalecany astmatykom. Do wszystkiego należy podejść racjonalnie. Ćwiczenia poprawiają wydolność organizmu, a co za tym idzie – wpływają także na wydolność oddechową. Podstawą przy uprawianiu sporcie przy astmie jest prawidłowe leczenie. To od doboru leków i naszego systematycznego zażywania będzie zależało nasze samopoczucie.

Z astmą na szlak

Mając astmę nie musisz rezygnować z pasji. Jeżeli zaś nie chodzisz po górach i zastanawiasz się, czy możesz – odpowiedź brzmi tak. Ważne byś miał dobrane odpowiednie leczenie. Zanim zaś wyruszysz na górski szlak porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem prowadzącym i posłuchaj wskazówek jakie ci da. W górach na wysokości już nieco ponad 1500 m n.p.m. powietrze jest bardzo czyste, wolne od bakterii i alergenów. Astmatycy zazwyczaj są alergikami więc na co dzień cierpią podwójnie, jednakże w górach mogą zabrać głęboki oddech. Im wyżej tym także należy uważać na rozrzedzone powietrze. Oczywiście to swobodne oddychanie też ma swoje granice. Jeżeli spojrzymy na himalaistów, którzy wybierają się na ośmiotysięczniki to prędzej czy później będą mogli mieć objawy choroby wysokościowej, a im będą wyżej tym będzie mniej tlenu – dlatego pojawią się u nich problemy z oddychaniem. Jednakże jak wspominałam na początku – powyżej 1500 m n.p.m. mamy już do czynienia z czystym powietrzem – dlatego astmatykom od tej wysokości będzie się na pewno lepiej oddychało. Trzeba także znać pewne granice, by nie przedobrzyć z tą wysokością. Dodatkowym plusem jest to, że chodzenie po górach łagodzi stres - dlatego można podczas trekkingu zrobić coś dobrego nie tylko dla ciała, ale także dla ducha.

Nagła pomoc przy ataku duszności podczas górskiej wędrówki

To punkt, który koniecznie należy omówić ze swoim lekarzem. Ważne jest by przy astmie regularnie kontrolować stan swojego zdrowia i należy brać regularnie leki – najczęściej są one podawane za pomocą inhalatorów, które można schować do kieszeni. Astmatyk wziewa kilka kropli lekarstwa, dzięki czemu oskrzela i płuca prawidłowo funkcjonują. Taką czynność zazwyczaj powtarza się kilka razy w ciągu dnia, dlatego jeżeli wędrujesz po górach ze znajomymi to koniecznie wskaż im miejsce w swoim plecaku gdzie trzymasz leki i wziewy oraz poinformuj ich co mają robić w momencie, gdybyś miał atak duszności. Jeżeli sam nie będziesz w stanie pomóc koledze, to wezwij pomoc (GOPR lub TOPR) – ważne jest także podanie leku w momencie ataku duszności, astmatycy mają przy sobie zazwyczaj inhalatory z specjalną substancją rozszerzającą oskrzela w momencie napadu duszności. Nie mówię tutaj o stałym leku jaki wziewają, a tzw.”ratunku”. Sama kiedyś miałam podejrzenie astmy i lekarka od płuc przepisała mi właśnie taki lek do wziewu, którego mogłam użyć tylko w ostrym ataku duszności przy zagrożeniu zdrowia i życia. Na szczęście nigdy nie musiałam z niego korzystać, ale jeżeli chorujesz na płuca to warto taki lek nosić ze sobą. Może uratować ci życie. Ważne, by wiedzieć jak taki lek podać, gdyż zbyt duża dawka może być niebezpieczne.

Astmatyk w górach
fot. Wikipedia, James Heilman, MD. CC BY-SA 3.0

Astma to choroba XXI wieku. Zapada na nią już coraz więcej osób, gdzie diagnozy często padają już w bardzo młodym wieku. Pamiętajcie, że mając astmę nie musicie rezygnować z górskiej pasji – ale zawsze bądźcie czujni i odwiedzajcie regularnie lekarza. Zdarza się, że astma jest tak zaawansowana, że będzie trzeba przerwać chwilowo lub na dłużej chodzenie po górach. Wszystko zależy od tego w jakim stadium choroby jesteśmy, jednakże nie zwalnia ona nas od marzeń i realizacji określonych celów. Pamiętaj by do trekkingu podchodzić z rozsądkiem. Nic nie musisz robić na siłę, ani na pokaz. Góry są dla ciebie. Pamiętaj o regularnym tempie i prawidłowym oddychaniu. Bierz regularnie leki i korzystaj z życia! Astma to nie koniec świata!

Katarzyna Irzeńska
Obserwatorium podróży
www.obserwatoriumpodrozy.com

Bibliografia:
- astma.mp.pl
- portal.abczdrowie.pl/astma-oskrzelowa
- portal.abczdrowie.pl/3-mity-na-temat-astmy
- wformie24.poradnikzdrowie.pl/rekreacja/Urlop-w-gorach-dobry-na-astme-azs-ciagle-infekcje-nadwage-i-stres_37233.html