Pod koniec XIX w. Węgrzy mieli zrealizować dwa projekty w Tatrach

które gdyby doszły do skutku, zapewne spowodowałyby, że historia Tatr, taternictwa i tatrzańskiej turystyki potoczyłaby się inaczej:
na szczyt Morskiego Oka (dzisiejsze Rysy) kursować miała kolejka,
na szczycie Franciszka Józefa (dzisiejszy Gerlach) planowano wybudować obserwatorium meteorologiczne.
Z okazji milenium, czyli tysiąclecia przyjścia Madziarów do Kotliny Panońskiej (wielka równina w środkowej Europie, należąca pod względem geomorfologicznym do systemu alpejsko-karpackiego. Miejsce to w sposób oczywisty związane jest z Węgrami.), węgierski parlament przyjął wtedy specjalną ustawę nr VIII/1896 – „O dziełach, które mają powstać dla uczczenia tysiąclecia państwa”.
Oprócz innych projektów i inicjatyw, projektodawcom chodziło o ukazanie piękna Tatr i umożliwienie podziwiania bogactwa naturalnego tych gór.
Według wstępnych założeń, kolejka w trzech etapach miała kursować od Szczyrbskiego Jeziora do Wagi. Górna stacja miała się znajdować w hotelu, którego budowa była częścią projektu. Projekt zakładał powstanie i funkcjonowanie kolejki trzy etapowej, Na początku podróżowałoby się kolejką wąskotorową, w następnym etapie – zębatą, a na końcu – linową.
Ostatecznie, ów projekt upadł z powodów finansowych.
Nie doszedł do realizacji również i kolejny projekt (mimo ogólnego poparcia środowisk naukowych).
Otóż zgodnie z planem, na Sławkowskim Szczycie powstać miała stacja meteorologiczna.
Na początku XX w. pojawił się nowy projekt – budowy takiej stacji na jednym z tatrzańskich szczytów. Następnie, plany te skonkretyzowano i przedstawiono szczegółowe wyliczenia i rysunki dotyczące takiej stacji na Gerlachu. Na początku żadnego wyciągu miało tam nie być. Dopiero potem nowy projekt przewidywał budowę wiszącej kolejki na Gerlach. Niestety, ale przed wybuchem I wojny światowej planów tych nie zrealizowano. Po I wojnie, projekt ten (mimo ciągłej aprobaty niektórych środowisk) upadł na rzecz zwolenników budowy obserwatorium i kolejki na Łomnicę.

Bartek Michalak

Źródła:
http://www.portalgorski.pl/,
https://www.onet.pl,
Wikipedia.