„To najpiękniejszy wąwóz wapienny polskich Tatr Zachodnich - doskonały przykład górskiej dolinki krasowej'”

- tak pisał w 1933 r. Antoni Wrzosek - profesor geografii, specjalista od turystyki.

Wije się wśród przewieszonych skał. W pewnym sensie można odnieść wrażenie, iż jest on tam wycięty. Mówi się żartobliwie, że niektóry byłe ściany Wąwozu, zawaliły się i tak powstał właściwy Wąwóz Kraków.

Cały Wąwóz stanowi prawą odnogę Doliny Kościeliskiej. Jest wcięty głęboko w stoki masywu Ciemniaka i Upłazińskiej Kopy. Liczy ok. 3 km i zawiera w sobie kilka rozszerzeń. Dosyć długo zalega tu śnieg.

Jedynie część tego Wąwozu jest udostępniona dla turystów i taterników. Znacznie bowiem większy obszar tego rejonu objęty jest ochroną ścisłą.

Ochrona ścisła

Obecnie formy ochrony ścisłej (oraz ochrony gatunkowej) w Polsce regulowana jest przez ustawę o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku oraz w rozporządzeniu ministra środowiska z 2020 r.

Najogólniej rzecz ujmując, jest to sposób ochrony (całości lub części) terenu rezerwatu przyrody lub parku narodowego polegający na nieingerowaniu w naturalne procesy i stałym zabezpieczeniu go przed wpływami zewnętrznymi.

Nazwa Wąwozu wzięła się prawdopodobnie stąd, że górale dopatrzyli się kiedyś w kształtach wąwozu, podobieństwa do charakterystycznych miejsc Krakowa (uliczek, rynku, placu).

Odkryto tu ślady bytowania poszukiwaczy skarbów już w XVII w.

W omawianym Wąwozie, natkniemy się na liczne przykłady lasu urwiskowego. Nie brak tu śladów wilków i niedźwiedzi.

Najbardziej znaną z występujących tu jaskiń jest SMOCZA JAMA.

Aby do niej, wejść należy pokonać krótką skalną perć z drabiną i poręczami. Ogólnie to nie ma tu jakiś większych trudności, choć podczas deszczu, co naturalne, robi się ślisko.

Do zwiedzania Wąwozu Kraków przyda się nam niewątpliwie latarka/czołówka. Przy okazja zapraszamy wszystkich do zapoznania się z ofertą Sklepu Górskiego. 

Wąwozem wjedzie żółty szlak turystyczny z Polany Pisanej (w Dolinie Kościeliskiej). Ścieżka jest jednokierunkowa. Jej przejście zajmuje ok. 55 min.

Smocza Jama - jest właściwie krótkim i stromym korytarzem jaskiniowym, który przebija skałę na wylot. Ma kształt wznoszącego się tunelu, którego otwór wejściowy zlokalizowano na wysokości ok. 1100 m n.p.m. Jest tam ciemno, a droga kręci wiele razy. W samym środku również umocowano łańcuchy. Istnieje także wariant jej obejścia po skale i kontynuowanie szlaku wzdłuż Wąwozu Kraków bez wchodzenia do Smoczej Jamy.

Pierwsze wzmianki pisane o jaskini pochodzą od przewodnika Karla Kolbenheyera z 1876 r.

Bartek Michalak

Źródła:
http://www.portalgorski.pl/,
TATRY POLSKIE, Józef Nyka, Latchorzew 2002,
Wikipedia.