Zapraszamy na kolejny tatrzański szczyt - Wołową Turnię. Szczyt ten niestety nie jest osiągalny turystycznie, ale jest ciekawym celem dla taterników. Turyści mogą go podziwiać z szlaku prowadzącego na Rysy...

Wołowa Turnia (2373 m.n.p.m)

Lokalizacja

Wołowa Turnia jest centralnym szczytem Wołowego Grzbietu – około kilometrowego odcinka głównej grani Tatr ciągnącego się od Czarnostawiańskiej Przeł. do Żabiej Przeł. Wyżniej. Jest więc szczytem granicznym, stanowiącym najdalszy plan w widzianej z okolic schroniska panoramie otoczenia Morskiego Oka. Wołowy G. zamyka górne piętra dwóch dużych dolin: Rybiego Potoku oraz Mięguszowieckiej. Bezpośrednio u stóp naszego szczytu leżą więc z jednej strony piargi kotła Czarnego Stawu oraz Wołowa Płaśń, a z drugiej Żabie Stawy Mięguszowieckie. Najmniejszy z nich Wyżni Żabi Staw (2045 m.n.p.m) znajduje się w Wołowej Kotlince tuż pod południową Wołowej T.

Wołowa Turnia wyróżniająca się w grani Wołowego Grzbietu. Widok ze szlaku na rysy od południa

Od wschodu Wołowa T. sąsiaduje z Żabią Turnią Mięguszowiecką. Oddziela je przełęcz o tej samej nazwie, przez którą prowadzi najłatwiejsza droga zejściowa z wierzchołka na stronę słowacką. Od zachodu zaś kilkusetmetrowa grań biegnąca od Wołowej w stronę Hińczowej T., choć postrzępiona, pozbawiona jest większych przewyższeń – na tym odcinku wyróżnionych zostało kilka przełączek i skalnych zębów (m.in. Wielka i Mała Wolowa Szczerbina, Wołowe Rogi, Rogate Szczerbiny).

Charakterystyczna trójkątna ściana południowa

Nazwa Wołowego G. – a za nim Wołowej T. – wiąże się pośrednio z działalnością pasterską prowadzoną kiedyś w Dol. Mięguszowieckiej. Początkowo cały grzbiet zamykający Żabią Dol. Mięguszowiecką nazywano Wołowcem Mięguszowieckim, by z czasem określenie te pozostawić dla południowej odnogi grani oddzielającą dolinę od Dol. Hińczowej. Termin Wołowy Grzbiet w źródłach pisanych pojawił się w 1902 r.

Wyżni Żabi Staw Mięguszowiecki

Turystyka

Szczyt nie jest dostępny turystycznie i nie prowadzi na niego żaden znakowany szlak. Niemniej turyści idący na Rysy od polskiej strony mogą podziwiać jego północną ścianę (dobrym punktem orientacyjnym jest charakterystyczny uskok grani Żabiego Konia - Wołowa T. to drugi szczyt na prawo od niego), a podążający od strony słowackiej ścianę południową.

Wielki Staw Mięguszowiecki i szlak na Rysy widziane ze szczytu. Na dalszym planie Popradzki Staw.

Wspinanie

Południowa ściana Wołowej T. stanowi popularny weekendowy cel wspinaczkowy. Decydują o tym jej niewielkie rozmiary (200-250 m.), wygodne podejście i zejście (lub zjazdy), słoneczna wystawa oraz wyjątkowa jakość skały. Trójkątną bryłę, ograniczoną łatwym (III) filarem południowym i rozległym, płytowym filarem południowo-zachodnim (Puškáša), dzieli przechodzące w komin zacięcie. Na prawo od niego wyróżniają się dwie rozlegle płyty rozdzielone poziomym pasem okapów (z daleka aż trudno uwierzyć, że pokonuje je zaledwie piątkowa Štáflovka). W górną płytę piątkowym trawersem ucieka z komina jeden z tatrzańskich klasyków - droga Stanisławskiego z 1931 r. Na lewo zaś, na filarze Puškáša, dominuje jasnoszary, urozmaicony rysami i przewieszkami granit. Znajduje się tu kilka polecanych, choć nieco trudniejszych (głównie szóstkowo-siódemkowych) dróg.

Panorama za szczytu na północ. Dolina Rybiego Potoku,  Czarny Staw i Morskie Oko.

Ściana północna jest niemal pod każdym względem przeciwieństwem południowej – drugą stroną medalu. Jest wyższa (ok. 400 m.), podejście z Morskiego Oka jest długie i męczące, a na ciepłe promienie słońca szanse mają tylko szybcy – po skończeniu drogi. W połączeniu z gorszą jakością skały, sprawia to, że rzadko odwiedza ją więcej niż kilka zespołów w sezonie. Jedynie wspinacze „starej daty” wspominają, że kiedyś wychodząc z taboru robiło się drogi na obu ścianach jednego dnia.

Panorama na wschód. Rysy i Wysoka.

Historia

Pierwsze wejście na szczyt miało miejsce w 11 września 1905 r., przy okazji przejścia przez K. Bröske i S. Häberleina grani Wołowego Grzbietu. 5 kwietnia 1913 r. A. Grósz zdobył szczyt wchodząc od Żabiej Mięguszowieckiej Przeł. w warunkach zimowych. Początkowy okres eksploracji ścian Wołowej zdominowali polscy taternicy. W sierpniu 1927 r. J. Chmielowski, A. Ferens i M. Świerz przechodzą południowe żebro. Później inicjatywę przejął W. Stanisławski.

Zespół na Stanisławskim i piękny granit południowej ściany.

Na pierwszy ogień poszła ściana północna, w dolnej części pokonana wybitnym kominem ograniczającym ją z prawej strony (wrzesień 1929 r., z użyciem haka, dziś jest to Komin Stanisławskiego), a w drugiej kolejności południowa. W sierpniu 1931 r. Stanisławski wraz z J. Staszlem rozpoczęli wspinaczkę jej centralnym zacięciem, by po kilkudziesięciu metrach wejść w lewy skraj wielkich płyt i nimi dotrzeć do drogi poprzedników ok. 70 metrów przed wierzchołkiem.

Tomasz Czopowicz

Bibliografia:
W. H. Paryski, „Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki”, Tom VI
topo: www.tatry.nfo.sk
i jego wersja drukowana: Marian Bobovcak, Marian Jacina „Výber tatranských stien - západná čast”, tom 1.