Tym razem nie ograniczymy się do jednego szczytu, ale opiszemy cały grzebień Żabiej Grani. Wzrok odwiedzających Morskie Oko turystów przykuwają przede wszystkim Rysy oraz okazały mur Mięguszowieckich, a niepozorne szczyty wznoszące się nad przeciwnym brzegiem Czarnego Stawu dla wielu pozostają bezimienne. Warto je przybliżyć, tym bardziej, że część z nich od lat stanowi cel taternickich wycieczek.

Topografia

Żabią Granią nazywa się boczną grań oddzielającą Dol. Rybiego Potoku od Żabiej Dol. Białczańskiej. Tworzy ona zachodnie ramię skierowanej na północ litery „U”, zamykającej drugą ze wspomnianych dolin. Jej grzbietem przebiega granica polsko-słowacka. Najważniejsze punktu grani to:

•Żabi Szczyt Wyżni (2259 m.n.p.m)

Najwyższy szczyt Żabiej Grani. Od Niżnich Rysów oddziela go Ciężka Przełączka, zaś od masywu Młynarza Młynarzowa Przeł. Należy tu sprecyzować, że choć traktuje się go często jako punkt zwornikowy, tak naprawdę miejscem rozgałęzienia grani jest pobliska Wyżnia Spadowa Przełączka, a sam wierzchołek leży na płn.-wsch. od niej. Na północ, do Żabiej Dol. Białczańskiej opada dziś nie odwiedzana, ale interesująca, prawie pięćsetmetrowa, trójkątna ściana.

•Białczańska Przeł. Wyżnia (2085 m.n.p.m.)
Dość głęboko wcięta przełęcz, rozdzielona ok. dziesięciometrową turniczką na dwa siodła niemal równej wysokości. Z nad Czarnego Stawu można ją osiągnąć dość wyraźną, ale miejscami kruchą i eksponowaną ścieżką biegnącą wzdłuż opadającego z przełęczy żlebu.

•Żabi Mnich (2146 m.n.p.m.)


zabi mnich i jego polnocna gran z wyraznym wcieciem zabich wrotek s

Żabi Mnich i jego północna grań z wyraźnym wcięciem Żabich Wrótek, fot. www.portalgorski.pl

Na pd.-zach. od jego głównego wierzchołka, oddzielony ostrą Żabią Szczerbiną, znajduje się zaledwie kilka metrów niższy szczyt zwany Żabim Kapucynem. Z kolei poniżej niego, w stromo opadającej pobocznej grani, wyróżnia się charakterystyczna turniczka Żabiej Lalki (według innych przypominająca bardziej kręgla). Na ich doskonale widocznych znad Czarnego Stawu ścianach znajduje się kilkanaście ciekawych dróg wspinaczkowych.

•Żabie Zęby, Żabie Wrótka (2085 m.n.p.m.) oraz Białczańskie Baszty
Na północ od Żabiego Mnicha schodzi lita, postrzępiona grań podzielona na dwa mniej więcej równej długości fragmenty ostro wciętą przełączką Żabich Wrótek. Pierwsza jej część to Żabie Zęby, druga Białczańskie Baszty.

•Białczańska Przeł. / Niżnia Białczańska Przeł. (2024 m.n.p.m.)
Rozległa, trawiasta przełęcz podzielona na dwa siodła garbem Białczańskiej Kopki, jej północne wcięcie jest najniższym punktem Żabiej Grani. Przez lata przez przełęcz prowadziła ścieżka łącząca sąsiadujące doliny.

•Owcza Przełęcz (2038 m.n.p.m.)
Oddzielona od powyższej pasem niewysokich Owczych Turniczek, ma podobny do niej charakter i również służyła jako dogodne przejście do Żabiej Dol. Białczańskiej. Nazwa przełęczy oraz opadającego z niej żlebu wiążą się z prowadzonym kiedyś na zachodnich zboczach wypasem owiec.

•Marusarzowa Turnia (2075 m.n.p.m)
Pierwsze wyraźne spiętrzenie grani przed Żabim Niżnim, wraz z rozdzielająca je przełęczą nazwane w 1954 r. na cześć przewodnika, narciarza i toprowca Jędrzeja Marusarza.

•Żabi Szczyt Niżni (2098 m.n.p.m.)


Żabi Szczyt Niżni i Grań Apostołów, fot. www.portalgorski.pl

Żabi Szczyt Niżni i Grań Apostołów, fot. www.portalgorski.pl

Niewysoki wierzchołek o ciekawej, dochodzącej do 150 m. ścianie pn.-zach. (na wschód opada z niego jedynie strome trawiaste zbocze). Kilkudziesięciometrowa, niemal pozioma grań szczytowa Żabiego Niżniego, nadaje doskonale widocznemu z drogi do Morskiego Oka urwisku kształt prostokątnego monolitu. Uwagę zwraca również najeżona wyraźnymi turniczkami, schodząca na zachód Grań Apostołów.

•Żabia Czuba (2080 m.n.p.m.)
Ostatnie większe spiętrzenie, od Żabiego Niżniego oddzielone Przełączką pod Żabią Czubą (2031 m.n.p.m.). Dalej grań poprzez niewielkie wzniesienia Siedmiu Granatów schodzi do zbiegu Dol. Białej Wody i Dol. Rybiego Potoku. Już w piętrze kosówki mieści się tu dwunastometrowej długości jaskinia Dziura w Żabiem.

Turystyka

Na szczyty i przełęcze Żabiej Grani nie prowadzą szlaki turystyczne. Nawet ścieżka prowadząca na Wyżnią Białczańską Przeł. wymaga sprawnego poruszania się w kruchym terenie oraz pokonania prożku skalnego. Odcinek grani na północ od Białczańskiej Przełęczy pozostaje rezerwatem ścisłym (po obu stronach granicy).

Wspinaczka

Ciekawa i lita jest ściana Żabiego Niżniego, Grań Apostołów i znaczna część samej Żabiej Grani (do Białczańskiej Przełęczy) znajduje się niestety po za obszarem udostępnionym do wspinania. Warty odwiedzenia jest za to Żabi Mnich, a dokładniej zachodnia oraz południowo zachodnia ściana jego niższego wierzchołka – Żabiego Kapucyna. Estetyka znajdujących się tu dróg w połączeniu z niewielką popularnością ściany wynagrodzi dość męczące i nieprzyjemne podejście. Większość linii oferuje trudności z zakresu V-VI, a więc jak najbardziej przystępne dla przeciętnego taternika (popularne drogi to Czech-Ustupski IV+, Wilczkowki VI-, Aligator VI-).

W 1987 roku na Żabim Kapucynie powstała Fantazja VII- pierwsza droga w polskich Tatrach od podstaw ubezpieczona ze zjazdu (biorąc pod uwagę wiek spitów próby powtórzenia nie są zalecane).


Widok ze szczytu Żabiego Kapucyna na kolejne formacje Żabiej Grani, fot. www.portalgorski.pl

Widok ze szczytu Żabiego Kapucyna na kolejne formacje Żabiej Grani, fot. www.portalgorski.pl

Historia

Bliskość popularnych wśród pasterzy przełęczy sprawiła, że spośród trzech głównych szczytów występujących w grani najwcześniej został zdobyty Żabi Szczyt Niżni. Pierwsze udokumentowane wejście letnie miało miejsce w 1903 r. (A. Garlicki), a zimowe w 1914 r. (J. Lesiecki, J. Oppenheim). Jako drugi padł Żabi Wyżni – w lipcu 1905 r. stanęła na nim dziesięcioosobowa wyprawa w składzie której znaleźli się m.in. J. Chmielowski, K. Jordan i najbardziej znani zakopiańscy przewodnicy. Dwa lata później Chmielowski wraz z przewodnikiem i dwoma towarzyszami zdobył Żabiego Mnicha. Na wejścia zimowe trzeba było jednak czekać prawie dwie dekady. Dopiero w 1925 r. J. Dorawski, K. Piotrowski i A. Sokołowski stanęli na Mnichu, a w 1930 r. S. Bernadzikiewicz, Z. Gieysztor, W. Stanisławski i A. Kenar zamknęli listę pierwszych wejść zdobywając Żabi Wyżni.

Ciekawostki

Z Żabim Niżnim wiąże się jedna z najbardziej znanych taternickich anegdot. 10 lutego 1954 roku sześcioosobowa grupa w skład której wchodzili J. Sawicki, A. Zawada, O. Czabak, L. Łącki, J. Szczęsny oraz W. Szymański wyruszyła w stronę zamkniętego wówczas granicznego wierzchołka. Zadenuncjonowani przez pracownika schroniska, zostali strzałami zmuszeni do przerwania wspinaczki (swoją drogę skończył jedynie zespół Sawicki-Szymański) i aresztowani przez WOP. Podczas zejścia źle wyposażeni żołnierze musieli się jednak zdać na pomoc zatrzymanych, a według jednej wersji dali im nawet do niesienia zawadzającą broń. Historia ta pojawia się m.in. w „Miejscu przy stole” A. Wilczkowskiego, zaś wspomnienia jej bezpośrednich uczestników znajdziecie na stronie http://www.nyka.home.pl/bibl_his/pl/07.htm

Tomasz Czopowicz

Bibliografia:

W. H. Paryski, „Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki”, Tom VII
J. Chmielowski, M. Świerz, „Tatry Wysokie. Przewodnik szczegółowy”, Tom II