Grześ i Rakoń to raczej łagodne szczyty polskich Tatr Zachodnich. Dają one także początek długiej i bardzo trudnej miejscami grani głównej Tatr.
Grześ (1653 m n.p.m.) (słow. Lúčna)
Stanowi dwuwierzchołkowy szczyt w Tatrach Zachodnich, który położony jest w grzbiecie granicznym na zachód od Polany Chochołowskiej.
Grześ znajduje się w bocznej, długiej północnej grani Wołowca.
Turystyka:
Grześ jest odwiedzany zarówno przez polskich, jak i słowackich turystów, a zimą zjeżdżają z niego narciarze. Nartostrada istniała tutaj już przed II wojną światową, w 1956 została ponownie otwarta i obecnie dopuszczalna jest tutaj zimowa turystyka narciarska.
Grześ, Łuczniańska Przełęcz i Dolinczański Żleb. Widok z Ornaku, źródło- wikipedia, autor- Jerzy Opioła
Ciekawostki:
Według niektórych podań, polska nazwa szczytu pochodzi od gwarowego, góralskiego słowa "grześ" oznaczającego grzbiet lub grzędę o stokach stromo opadających na dwie strony. Przez polskich górali dawniej nazywany był Kończystym, przez słowackich Lúčna lub Končistá. Nazwa słowacka pochodzi od niedużej grzędy i polanki Łuczna (Lúčna), na której w 1615 stał szałas. Później na słowackich mapach nazwę polanki przesunięto na szczyt. Na dawnych mapach natomiast opisywany był nazwą Hruby, nazwę Grześ na mapach wprowadzono dopiero w 1934 r.
Niższy wierzchołek szczytu nazywany bywa Kruźlikiem.
Granią przebiega granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny między zlewiskami Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego.
Grześ wypiętrzony jest z twardych piaskowców kwarcytowych z triasu. Tu kończy się płat piaskowców kwarcytowych i zaczynają się skały krystaliczne.
Sam wierzchołek jest lekko zaokrąglony, trawiasty i pokryty kosodrzewiną.
Ze szczytowych partii Grzesia rozciąga się rozległy widok na szczyty Tatr Zachodnich, szczególnie efektowny jesienią, gdy zbocza i szczyty wybarwiają się rudziejącym sitem skuciną, czerwieniejącymi kępami borówek i żółtymi bliźniczki psiej trawki.
Pomiędzy dwoma słabo wyodrębnionymi wierzchołkami Grzesia znajduje się niewielki okresowy stawek.
Na szczycie znajduje się drewniany krzyż, ustawiony w roku 1992 na pamiątkę konspiracyjnych spotkań działaczy opozycyjnych z Polski i Słowacji, przemytu literatury pięknej i dewocjonaliów.
Rakoń (1879 m n.p.m.) (słow. Rákoň)
Rakoń to słabo wyróżniający się szczyt w Tatrach Zachodnich. Znajduje się w bocznej północnej grani Wołowca. Przez grań tę biegnie granica polsko-słowacka. Rakoń od Wołowca oddzielony jest niewielką przełęczą Zawracie. W stronę sąsiedniego w południowym kierunku Grzesia biegnie zaś grzbiet Długiego Upłazu z Łuczniańską Przełęczą (1602 m n.p.m.).
Szczyt Rakonia- ostatni na prawo, źródło- wikipedia, autor- Jerzy Opioła
Turystyka:
Graniczny szlak przez Grzesia, Rakoń, Wołowiec i Kończysty Wierch jest często odwiedzany przez turystów polskich i słowackich. Wzmożony ruch po stronie słowackiej jest efektem doprowadzenia w latach 1968–1970 szosy do stóp szczytu, czego efektem obok dużej liczby turystów są masy śmieci i rozdeptane grzbiety.
Ciekawostki:
Zbocza Rakonia są stosunkowo łagodne- w górnej części głównie trawiaste. Dawniej były wypasane.
Rakoń zapewnia szerokie widoki na szczyty Tatr Zachodnich (na polską i słowacką stronę, głównie na potężne Rochacze). Często wręcz zaskakuje i przypomina bardziej Tatry Wysokie niż Zachodnie.
Szczególnie barwnie stoki Tatr Zachodnich w otoczeniu Rakonia wyglądają jesienią, gdy wybarwiają się na różne kolory: kępy borówek (występują ich tutaj 3 gatunki) na jaskrawoczerwony kolor, wrzosy zakwitają fioletowo, sit skucina wybarwia się na rudo, bliźniczka psia trawka na żółto, a to wszystko na tle ciemnozielonych kęp kosodrzewiny.
Stoki Grzesia i Rakonia (szczególnie od strony słowackiej) są mocno zagrożone spadającymi tu często lawinami.
Bartosz Michalak
ŹRÓDŁA:
- "Wielka Encyklopedia Tatrzańska", Z. i W Paryscy, Poznań 2004;
- "Tatry Polskie- przewodnik", J. Nyka, Latchoczew 2002;
- "Tatry Słowackie- przewodnik", J. Nyka, Latchoczew 2002;
- wikipedia.