Według wielu jest to najpiękniejsza trasa w całych Bieszczadach. Malownicze panoramy i stosunkowo nietypowe dla tych gór skaliste szczyty są często lekceważone przez turystów i traktowane jako droga powrotna z pobliskiej Tarnicy. Zapraszam na wyprawę na niedoceniane Bukowe Berdo.

Bukowe Berdo (1311 m. n.p.m.)

Bukowe Berdo, mające swoją kulminację w punkcie 1311 m n.p.m., znajduje się w pobliżu granicy Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Bardzo malownicza trasa dodatkowo wzbogacona jest przez liczne skały, niekiedy majestatycznie wyłaniające się spomiędzy porośniętych bujnymi trawami połonin. Jest to bez wątpienia najbardziej skalisty szlak w Bieszczadach. Zjawisko to wynika z warstwowej, bardzo ciekawej budowy geologicznej tego pasma. Kulminacja Bukowego Berda, wraz z Krzemieniem (1335 m n.p.m.), który jest drugim pod względem wysokości i najbardziej skalistym bieszczadzkim szczytem, tworzy bardzo charakterystyczny podwójny szczyt. Zjawisko to jest niejako wizytówką całych Bieszczadów i najlepiej widoczne jest w paśmie Połoniny Wetlińskiej. 

bukowe1m

Widok na Bukowe Berdo i Krzemień z Szerokiego Wierchu, autor: M. Gargała

Z Bukowego Berda rozpościera się wspaniały widok w każdym kierunku. Stojąc na kulminacji, możemy w kierunku północnym obserwować całe pasmo Bukowego Berda z licznymi skałami oraz połoniną. Spoglądając na wschód, w kierunku Ukrainy, widzimy stosunkowo strome zbocza i charakterystyczną panoramę bieszczadzką z wieloma górami i wzgórzami pociętymi dolinami rzek i potoków. Na południowym wschodzie, powyżej Krzemienia, widnieje dumnie Tarnica (1346 m n.p.m.) z doskonale widocznym krzyżem na szczycie. Na południu rozpościera się widok na Połoninę Bukowską z Kopą Bukowską (1320 m n.p.m.), Haliczem (1333 m n.p.m.) oraz Rozsypańcem (1280 m n.p.m.). Na zachodzie na ścieżkę dydaktyczną „Śnieżyca wiosenna” z Szerokim Wierchem (1268 m n.p.m.).

bukowe3 m

Trasa Bukowego Berda, autor: M. Gargała

Turystyka 

Bukowe Berdo łatwo jest zdobyć ze względu na wiele szlaków, które tam prowadzą. Czerwony szlak z Ustrzyk Górnych do przełęczy pod Tarnicą, a następnie niebieski w kierunku Krzemienia i kulminacji Berda (łączny czas to około 4h ↑). Niebieski szlak z Wołosatego obok Tarnicy, dalej również 
w kierunku Krzemienia (ok. 3h ↑). Żółty szlak ze wsi Muczne (1.45h ↑) dociera do Berda od strony północno-wschodniej. Z Wołosatego prowadzi również stosunkowo długi czerwony szlak.
Do przełęczy między masywem Tarnicy a Krzemienia podróż zajmuje około 3.50h ↑. Po drodze mijamy Połoninę Bukowską z Rozsypańcem, Haliczem i Kopą Bukowską. Dalej, niebieskim szlakiem
na Krzemień i Bukowe Berdo. Trasy są zróżnicowane pod względem stopnia trudności i czasu, dlatego każdy, nawet początkujący podróżnik znajdzie tutaj coś dla siebie. Trasa ta nie jest jeszcze skomercjalizowana, tak jak inne bieszczadzkie miejsca, więc jest ona doskonałą opcją dla ludzi poszukujących prawdziwego spokoju w Bieszczadach.

bukowe4m

Kulminacja Bukowego Berda, autor: M. Gargała

Ciekawostki

• Na jednej z grani Bukowego Berda, ustawiona w kierunku Tarnicy widnieje tablica z napisem:

Zaszumiały Cię powietrza
I wyszedłeś sam na szlak
Ten ostatni, ten najlepszy
Przyszedł Pan i dał Ci znak
Marianowi Hadło „Bacy”
Przyjaciele

Jest to tablica poświęcona Marianowi Hadło, wieloletniemu prezesowi Bieszczadzkiej Grupy GOPR. Tekst ten jest fragmentem utworu zespołu Stare Dobre Małżeństwo Piosenka
dla Wojtka Bellona do słów Aleksandry Kiełb-Szawuły.

• To właśnie na Bukowym Berdzie miała miejsce głośna ostatnimi czasy akcja GOPR. W lutym 2013 grupa młodzieży w wieku 16-19 lat miała rozbić obóz pod szczytem Berda i spędzić tam noc. Była to część egzaminu kończącego obóz przetrwania. Niestety, egzaminu nie zdali ani uczestnicy ani organizatorzy. Przy kilkustopniowym mrozie i silnym wietrze ratownicy GOPR musieli przeprowadzić akcję ewakuacyjną ze szczytu. Opiekun „szkoły przetrwania” znajdował się wtedy w Ustrzykach Górnych i kontaktował się z grupą telefonicznie. Zostały mu postawione zarzuty umyślnego narażenia osób na utratę zdrowia bądź życia.

• Na Bukowym Berdzie spotkamy wiele miejsc porośniętych jarzębiną, co szczególnie efektownie wygląda jesienią, gdy gałęzie aż uginają się od czerwonych dojrzałych owoców.

bukowe2m

Tablica upamiętniająca Mariana Hadło, autor: M. Gargała

Szymon Jagustyn

 

Źródła:
- Bieszczady dla prawdziwego turysty – przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2000;
- Bieszczady i Góry Sanocko-turczańskie: mapa turystyczna. Skala 1:75 000, 2000.