Urodził się 11 grudnia 1876 r. w Warszawie pod herbem Ostoja. Zginął, przysypany lawiną w Tatrach (8 lutego 1909). Karłowicz to polski kompozytor i dyrygent. Jest autorem kompozycji symfonicznych i poematów symfonicznych oraz przedstawicielem nurtu późnego romantyzmu. Interesował się też fotografią. Czynnie uprawiał taternictwo.
Wczesne dzieciństwo spędził na litewskiej wsi, skąd wraz z rodziną, będąc nastolatkiem, przeniósł się do Heidelbergu, potem do Pragi, a następnie do Drezna. W 1887 r. i ostateczne osiedlił się w Warszawie. Od dzieciństwa wychowany w muzycznej atmosferze (ojciec grał na wiolonczeli i fortepianie, w domu działał kwartet smyczkowy). Ostatecznie, po długoletniej nauce gry na różnych instrumentach muzycznych zaczął także komponować. Ale obok nauki gry i kompozycji Karłowicz studiował na Uniwersytecie Warszawskim nauki przyrodnicze. Uczył się też elementów psychologii, filozofii, historii, a nawet fizyki.
Mieczysław Karłowicz, fot: wikipedia.org
W latach 1895-96 powstała większość pieśni Karłowicza (w tym 10 do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera).
Ostatecznie, kompozytor osiedlił się w Zakopanem. Z Tatrami łączyła go od lat szczególna więź duchowa. Działał w Towarzystwie Tatrzańskim, publikował artykuły z wędrówek górskich, pasjonował się wspinaczką, jazdą na nartach, fotografiką. Był jednym z pionierów polskiego taternictwa. Zginął w Tatrach pod lawiną śnieżną podczas samotnej wycieczki górskiej na nartach, w drodze z Hali Gąsienicowej do Czarnego Stawu, u stóp Małego Kościelca. Obecnie znajduje się tam tablica pamiątkowa. Pochowany został 16 lutego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Na symbolicznym Cmentarzu Ofiar Tatr pod Osterwą ma także swoją tablicę.
Tatry poznawał Karłowicz od 1889 r., lecz systematyczną działalność górską rozpoczął od 1902 r. Działał w Towarzystwie Tatrzańskim. Był znakomitym taternikiem. Często wspinał się samotnie. Wszedł na wiele szczytów, jego najważniejsze osiągnięcia to: I wejście na Wielką Kołową Turnię (granią od Modrej Turni, 1907 r., samotnie), I wejście na Ciężką Turnię granią północno-wschodnią z Dolinki Spadowej (1908 r.), I zimowe wejście na Kościelec (1908 r.), I zimowe wejście na Wołoszyn oraz Żółtą Turnię z przełęczy Krzyżne, wejście na Ostry Szczyt południową ścianą, drogą Häberleina (1908 r.).
Należał też do pionierów narciarstwa. Działał w Zakopiańskim Oddziale Narciarzy (ZON). Dokonał m.in. pierwszego przejścia na nartach z Hali Gąsienicowej przez Liliowe, Zawory i Koprową Przełęcz do Szczyrbskiego Jeziora.
Jego pasją była również fotografia, szczególnie tatrzańska. Zajmował się też publicystyką, w której popularyzował Tatry i Podhale oraz piętnował niewłaściwe postawy ówczesnych turystów. Wraz z Mariuszem Zaruskim stworzył podwaliny Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Mieczysław Karłowicz zginął w Tatrach przysypany lawiną na wschodnich zboczach Małego Kościelca, w trakcie wycieczki narciarsko-fotograficznej.
Mimo związków kompozytora z górami w żadnym jego utworze muzycznym nie znalazło się bezpośrednie odbicie Tatr, ich przyrody, góralskiego folkloru czy też wspomnień artysty z tatrzańskich wypraw.
Do tragicznej śmierci kompozytora nawiązał Wojciech Kilar w poemacie symfonicznym Kościelec.
{youtube}TwnDlGIQDAg{/youtube}
Bartosz Michalak
ŹRÓDŁA:
- "Tatry Polskie- przewodnik", J. Nyka, Latchoczew 2002;
- "Sygnały ze skalnych ścian", W. Żuławski, Warszawa 1967;
- wikipedia.
