Już niebawem przyjdzie wiosna, a z nią coraz więcej promieni słońca. Zaczniemy planować wyjścia w góry już bez ciepłych kurtek i ciężkich butów. Pamiętajcie! W górskich lasach na szlaku czyhać będą na nas kleszcze.

fot. André Karwath (Aka). Wikipedia

Czym jest Borelioza?

Borelioza (choroba zakaźna) zwana także krętkowicą kleszczową czy chorobą z Lyme. Wywołana zostaje przez bakterie, które należą do krętków Borrelia burgdorferi. Znajdują sobie one lokalizację w przewodzie pokarmowym kleszczy i przy pierwszym krwistym posiłku rozmnażają się. Następnie przemieszczają się po całym organizmie kleszcza. Przenikają do organizmu człowieka przez ślinę kleszcza. Zazwyczaj zatrzymują się na wewnętrznej stronie rąk i nóg, głowie a także brzuchu i plecach. Kleszcz atakuje w bardzo perfidny sposób, ponieważ wydziela substancję znieczulającą szczękoczułkami, nacinając skórę. Kleszcz żywi się naszą krwią (podobno wystarczą mu trzy pełne konsumpcje na całe życie). Podczas gdy sączona jest nasza krew, może dojść pozostawienia zakaźnych krętek na naszym organizmie przez kontakt ze śliną kleszcza lub jego wymiocinami. Tak, podobno kleszcze wymiotują.

Co ciekawe do zakażenia wcale nie musi dojść od razu. Szansa na przeniknięcie bakterii wzrasta jednak z godziny na godzinę. Jeżeli zauważysz na sobie kleszcza to należy go jak najszybciej usunąć – ale należy to zrobić prawidłowo, gdyż możemy sobie jeszcze zaszkodzić. 

Czas zakażeń

Wiosna to pora roku, w której kleszcze zaczynają żerować i polować na pożywienie w postaci krwi. Okres od maja do sierpnia jest traktowany jako najbardziej niebezpieczny. Kleszcze zazwyczaj zamieszkują okoliczne lasy lub parki. Zalecane jest zakładanie długich rękawów i spodni, zakrywając jak najwięcej ciała. Warto po każdej wycieczce w górach sprawdzić, czy przypadkiem nie mamy kleszcza. Powinniśmy zadbać o nasz ubiór. Przed atakiem kleszcza mogą nas uchronić długie, przewiewne spodnie, czy dobrej jakości softshell.

Jak przebiega Borelioza?

Choroba dzieli się na trzy fazy. Może mieć przebieg łagodny lub gwałtowny i bardzo niebezpieczny. Nieleczona borelioza zagraża zdrowiu i życiu człowieka.

Faza I: dochodzi do niej między 3-9 dniem zakażenia. Objawy są podobne do objawów przeziębienia czy grypy. Boli nas gardło, jesteśmy osłabieni, mamy kłopoty z górnymi drogami oddechowymi. Może wystąpić gorączka, bóle głowy, stawów i mięśni. Zazwyczaj w fazie I pojawia się specyficzny rumień, nazywany rumieniem wędrującym.

fot. Hannah Garrison - Jongarrison. Wikipedia

Faza II: choroba rozprzestrzenia się na cały organizm, zaś rumień może pojawić się w wielu postaciach. Zakażenie ma wpływ na nasze serce i układ nerwowy. Chorzy bardzo źle się czują, może wystąpić depresja, bóle stawów i w klatce piersiowej. Może też dojść do niewydolności układu krążenia.

Faza III: rozpoczyna się po roku od zakażenia. Zmiany chorobowe stają się przewlekłe i zagrażają bezpośrednio życiu. Mogą pojawić się takie problemy jak: porażenie nerwu twarzowego, zapalenie stawów, mózgu oraz opon mózgowo-rdzeniowych, zaburzenia psychiczne.

fot. Katarzyna Irzeńska

Rozpoznanie i leczenie

Boreliozę można wykryć podczas badań krwi. Rozpoznawana jest na podstawie dodatnich testów serologicznych wraz z występowaniem objawów klinicznych. Boreliozę można skutecznie wyleczyć za pomocą trzech grup antybiotyków (penicylin, cefalosporyn, tetracyklin), które stosuje się jednocześnie.

W kolejnym artykule przeczytamy: Jak usunąć kleszcza? Jakie inne choroby wywołują kleszcze? Rekordy i statystyki zachorowań.

Katarzyna Irzeńska
Obserwatorium podróży
www.obserwatoriumpodrozy.com

Źródła:
National Geographic. Poradnik Globtrotera. Beata Pawlikowska. Rozdział: 5, Borelioza.
https://portal.abczdrowie.pl/objawy-boreliozy
http://www.borelioza.org/